Kaynak: http://paulgraham.com/mac.html
Yazar: Paul Graham
Çeviren: Mustafa Durmuş
Mart 2005
Tanıdığım en iyi hackerların hepsi yavaş yavaş Mac bilgisayarlara geçiyorlar. Arkadaşım Robert MIT'deki araştırma grubunun tamamının yakın zamanda kendilerine Powerbook satın aldıklarını söyledi. Bu adamlar Apple'ın dibe vurduğu 1990'ların ortalarında Mac satın alan grafik tasarımcılar ve büyükanneler değil. Onlar olabildiğince sıkı işletim sistemi hackerları.
Sebebi, elbette, OS X. Powerbook'lar güzel tasarlanmış ve FreeBSD'yi çalıştırırlar. Daha ne bilmeye ihtiyacın var ki?
Geçen yılın sonunda bir powerbook aldım. IBM Thinkpad bilgisayarımın hard diski kısa süre sonra öldüğünde ise tek dizüstü bilgisayarım powerbook oldu. Arkadaşım Trevor geçenlerde evime geldiğinde benimkinin aynısı bir Powerbook taşıyordu.
Birçoğumuz için bu bir Apple'a geçiş değil, bir geri dönüş. 1990'ların ortalarında buna inanmak ne kadar zor olsa da Mac, kendi zamanında kuralcı hackerların bilgisayarıydı.
1983'ün sonbaharında, üniversitedeki bilgisayar bilimleri sınıflarımdan birindeki bir profesör ayağa kalktı ve bir peygamber gibi, yakında işlemci gücü yarım MIPS olacak, bir uçak koltuğunun altına sığacak ve o kadar az maliyetli olacak ki yaz işinden bir tane satın almaya yetecek kadar tasarruf edebileceğimiz bir bilgisayarı duyurdu. Bütün sınıf nefesini tuttu. Ve Mac göründüğünde, umduğumuzdan da iyiydi. Söz verildiği gibi küçük, güçlü ve ucuzdu. Ama aynı zamanda bir bilgisayarın olabileceğini asla düşünmediğimiz bir şeydi: inanılmaz derecede iyi tasarlanmış.
Bir tane almalıydım. Ve bu konuda yalnız değildim. 1980'lerin ortalarından sonuna kadar, tanıdığım tüm hackerlar ya Mac için yazılım yazıyor ya da yazmak istiyorlardı. Cambridge'deki her futon kanepede aynı kalın beyaz kitap açık bir şekilde yatıyor gibiydi. Eğer kitabı ters çevirirsen, "Macintosh'un İçinde" yazıyordu.
Ardından Linux ve FreeBSD geldi ve nereye giderse gitsin en güçlü işletim sistemini takip eden hackerlar kendilerini Intel'e geçerken buldular. Tasarıma önem veriyorsanız ve Intel ve Microsoft etiketlerini ön taraftan çıkarabilseydiniz, en azından aktif olarak itici olmayan bir Thinkpad satın alabilirdiniz. [1]
OS X ile beraber hackerlar geri döndü. Cambridge'deki Apple mağazasına girdiğimde, bu eve gelmek gibiydi. Çok şey değişti ama hala havada Apple havalılığı vardı, şovun rastgele kurumsal anlaşma bağlayıcılar yerine gerçekten umursayan biri tarafından yönetildiği hissi.
İş dünyası "ne olmuş yani?" diyebilir. Hackerların Apple'ı tekrar sevmesi kimin umurunda? Sonuçta hacker pazarı ne kadar büyük?
Oldukça küçük ama boyutuna göre orantısız derecede önemli. Bilgisayarlar söz konusu olduğunda, hackerların şimdi yaptığını, on yıl içinde herkes yapacak. Unix'ten bit dizili ekranlara ve Web'e kadar neredeyse tüm teknolojiler, ilk olarak bilgisayar bilimleri departmanları ve araştırma laboratuvarlarında popüler hale geldi ve yavaş yavaş dünyanın geri kalanına yayıldı.
1986'da babama, Sun adında, ciddi bir Unix makinesi ama bir o kadar küçük ve ucuz olan yeni bir bilgisayar türü olduğunu ve tek bir merkezi Vax'a bağlı bir VT100'ün yerine bunun önünde oturmak için birine sahip olabileceğini söylediğimi hatırlıyorum. Belki de bu şirketten hisse alması gerektiğini önerdim. Bence gerçekten dinlemiş olmayı dilerdi.
1994'te arkadaşım Koling Tayvan'daki kız arkadaşıyla konuşmak istedi ve uzun mesafe faturalarından kurtulmak için sesi İnternet üzerinden gönderilebilecek veri paketlerine dönüştürecek bir yazılım yazdı. O zamanlar bunun hâlâ yarı-hükümet varlığı olan internet'in doğru kullanımı olup olmadığından emin değildik. Yaptığı şeye artık VoIP deniyor ve bu çok büyük ve hızla büyüyen bir iş.
Sıradan insanların on yıl içinde bilgisayarlarla ne yapacaklarını bilmek istiyorsanız, iyi bir üniversitede bilgisayar bilimleri bölümünü dolaşın. Onlar ne yapıyorsa, siz onu yapıyor olacaksınız.
"Platformlar" konusunda bu eğilim daha da belirgindir, çünkü yeni yazılımlar büyük hackerlar tarafından oluşturulur ve bu yazılımı ilk olarak kişisel kullandıkları bilgisayar için yazma eğilimindedirler. Ve yazılım donanımı satar. Apple II'nin ilk satışlarının en fazlası olmasa da çoğu VisiCalc'ı çalıştırmak için bir tane satın alan kişilerden geldi. Ve neden Bricklin ve Frankston, VisiCalc'i Apple II için yazdı? Çünkü kişisel olarak beğendiler. Bir yıldıza dönüştürmek için herhangi bir makineyi seçebilirlerdi.
Donanımınızı satacak bir yazılım yazmak için hackerları çekmek istiyorsanız, onu kendilerinin kullandığı bir şey yapmalısınız. "Açık" hale getirmek yeterli değil. Açık ve iyi olmalı.
Ve Mac'ler tekrar açık ve iyi, sonunda. Aradan geçen yıllar, bildiğim kadarıyla emsali olmayan bir durum yarattı: Apple, üst düzey ve alt düzeyde popüler, ancak ortalamada değil. Yetmiş yaşındaki annemin bir Mac dizüstü bilgisayarı var. Bilgisayar bilimlerinde doktorası olan arkadaşlarımın Mac dizüstü bilgisayarları var. [2] Yine de Apple'ın genel pazar payı hala küçük.
Eşi benzeri görülmemiş olsa da, bu durumun da geçici olduğunu tahmin ediyorum.
Yani baba, Apple diye bir şirket var. Bang & Olufsen stereo sistemi kadar iyi tasarlanmış yeni bir tür bilgisayar yapıyorlar ve altında satın alabileceğin en iyi Unix makinesi var. Evet, fiyat performans oranı biraz yüksek ama bence birçok insan bunları isteyecek.
[1] Bu korkunç etiketler, Google öncesi arama motorlarında popüler olan araya giren reklamlara çok benziyor. Müşteriye diyorlar ki: sen önemsizsin. Biz Intel ve Microsoft'u önemsiyoruz, sizi değil.
[2] Y Combinator çoğunlukla (umarız) hackerlar tarafından ziyaret edilir. İşletim sistemlerinin oranları: Windows %66,4, Macintosh %18,8, Linux %11.4 ve FreeBSD %1,5. Beş yıl öncesine göre Mac'in sayısı büyük bir değişiklik.
March 2005
All the best hackers I know are gradually switching to Macs. My friend Robert said his whole research group at MIT recently bought themselves Powerbooks. These guys are not the graphic designers and grandmas who were buying Macs at Apple's low point in the mid 1990s. They're about as hardcore OS hackers as you can get.
The reason, of course, is OS X. Powerbooks are beautifully designed and run FreeBSD. What more do you need to know?
I got a Powerbook at the end of last year. When my IBM Thinkpad's hard disk died soon after, it became my only laptop. And when my friend Trevor showed up at my house recently, he was carrying a Powerbook identical to mine.
For most of us, it's not a switch to Apple, but a return. Hard as this was to believe in the mid 90s, the Mac was in its time the canonical hacker's computer.
In the fall of 1983, the professor in one of my college CS classes got up and announced, like a prophet, that there would soon be a computer with half a MIPS of processing power that would fit under an airline seat and cost so little that we could save enough to buy one from a summer job. The whole room gasped. And when the Mac appeared, it was even better than we'd hoped. It was small and powerful and cheap, as promised. But it was also something we'd never considered a computer could be: fabulously well designed.
I had to have one. And I wasn't alone. In the mid to late 1980s, all the hackers I knew were either writing software for the Mac, or wanted to. Every futon sofa in Cambridge seemed to have the same fat white book lying open on it. If you turned it over, it said "Inside Macintosh."
Then came Linux and FreeBSD, and hackers, who follow the most powerful OS wherever it leads, found themselves switching to Intel boxes. If you cared about design, you could buy a Thinkpad, which was at least not actively repellent, if you could get the Intel and Microsoft stickers off the front. [1]
With OS X, the hackers are back. When I walked into the Apple store in Cambridge, it was like coming home. Much was changed, but there was still that Apple coolness in the air, that feeling that the show was being run by someone who really cared, instead of random corporate deal-makers.
So what, the business world may say. Who cares if hackers like Apple again? How big is the hacker market, after all?
Quite small, but important out of proportion to its size. When it comes to computers, what hackers are doing now, everyone will be doing in ten years. Almost all technology, from Unix to bitmapped displays to the Web, became popular first within CS departments and research labs, and gradually spread to the rest of the world.
I remember telling my father back in 1986 that there was a new kind of computer called a Sun that was a serious Unix machine, but so small and cheap that you could have one of your own to sit in front of, instead of sitting in front of a VT100 connected to a single central Vax. Maybe, I suggested, he should buy some stock in this company. I think he really wishes he'd listened.
In 1994 my friend Koling wanted to talk to his girlfriend in Taiwan, and to save long-distance bills he wrote some software that would convert sound to data packets that could be sent over the Internet. We weren't sure at the time whether this was a proper use of the Internet, which was still then a quasi-government entity. What he was doing is now called VoIP, and it is a huge and rapidly growing business.
If you want to know what ordinary people will be doing with computers in ten years, just walk around the CS department at a good university. Whatever they're doing, you'll be doing.
In the matter of "platforms" this tendency is even more pronounced, because novel software originates with great hackers, and they tend to write it first for whatever computer they personally use. And software sells hardware. Many if not most of the initial sales of the Apple II came from people who bought one to run VisiCalc. And why did Bricklin and Frankston write VisiCalc for the Apple II? Because they personally liked it. They could have chosen any machine to make into a star.
If you want to attract hackers to write software that will sell your hardware, you have to make it something that they themselves use. It's not enough to make it "open." It has to be open and good.
And open and good is what Macs are again, finally. The intervening years have created a situation that is, as far as I know, without precedent: Apple is popular at the low end and the high end, but not in the middle. My seventy year old mother has a Mac laptop. My friends with PhDs in computer science have Mac laptops. [2] And yet Apple's overall market share is still small.
Though unprecedented, I predict this situation is also temporary.
So Dad, there's this company called Apple. They make a new kind of computer that's as well designed as a Bang & Olufsen stereo system, and underneath is the best Unix machine you can buy. Yes, the price to earnings ratio is kind of high, but I think a lot of people are going to want these.
[1] These horrible stickers are much like the intrusive ads popular on pre-Google search engines. They say to the customer: you are unimportant. We care about Intel and Microsoft, not you.
[2] Y Combinator is (we hope) visited mostly by hackers. The proportions of OSes are: Windows 66.4%, Macintosh 18.8%, Linux 11.4%, and FreeBSD 1.5%. The Mac number is a big change from what it would have been five years ago.