% Georgo Dandin % Moliere
GEORGO DANDIN
eLIBRO
eLIBRO
Molière
Georgo
Dandin
Komedio en tri aktoj
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Molière
GEORGO DANDIN
Komedio en tri aktoj
Tradkita el la franca de L. L. Zamenhof eLIBRO
Aranĝis: Franko Luin
ISBN 91-7303-134-8
OKTOBRO 2001
2
GEORGO DANDIN
eLIBRO
PERSONOJ
Georgo Dandin (Dandèn), riĉa kampulo, edzo de Angeliko
Angeliko, edzino de Georgo Dandin kaj filino de s-ro de Sotenville
s-ro de Sotenville (Sotanvil) kampara nobelo, patro de Angeliko
s-ino de Sotenville
Klitandro, amanto de Angeliko Klaŭdino, servantino de Angeliko Lubin (Lübèn), kampulo, servanto de Klitandro Colin (Kolèn), servisto de Georgo Dandin La loko de agado estas antaŭ la domo de Georgo Dandin en la kamparo.
3
GEORGO DANDIN
eLIBRO
AKTO UNUA
SCENO UNUA
Georgo Dandin
sola
Ha, nobela edzino estas malbona afero!
kaj mia edziĝo estas instrua leciono por ĉiuj kampuloj, kiuj volas leviĝi super sian staton kaj edzoligiĝi kun domo de nobelo, kiel mi faris! La nobeleco per si mem estas bona; ĝi estas io valora, tute certe; sed
ĝi estas ligita kun tiom da malbonaj cir-konstancoj, ke estas tre bone lasi ĝin flanke. Pri tio mi farigis saĝa per mia propra kostopago, kaj mi scias, kiel nin traktas la nobeloj, kiam ili nin nenobelojn akceptas en sian familion. La ligiĝo, kiun ili faras, estas tre malgranda rilate nian personon; sole kun nia havo ili edziĝas; kaj kiel ajn riĉa mi estas, mi farus pli bone, se mi edziĝus kun senartifika kaj bona kampuli-no, anstataŭ preni edzinon, kiu tenas sin pli alte ol mi, vidas ofendon por si en tio, ke ŝi portas mian nomon, kaj pensas, ke per mia tuta riĉeco mi ne sufiĉe pagis por la honoro esti ŝia edzo. Georgo Dandin, Georgo Dandin! vi faris malsaĝaĵon, la 4
GEORGO DANDIN
eLIBRO
plej grandan en la mondo. Mia domo estas nun por mi io terura, kaj ĉiufoje, kiam mi eniras en ĝin mi nepre trovas tie ian ĉagrenon.
SCENO DUA
Georgo Dandin, Lubin
Georgo Dandin
al si mem, vidante, ke Lubin eliras el la domo Kion, al la diablo, tiu sentaŭgulo faris ĉe mi?
Lubin
al si mem, rimarkante Georgon Dandin.
Jen ia homo min observas!
Georgo Dandin
al si mem
Li min ne konas.
Lubin
al si mem
Li ion suspektas.
Georgo Dandin
al si mem
Ha, li forte sin ĝenas saluti.
Lubin
al si mem
Mi timas, ke li ne rakontu al iu, ke li vidis min elirantan el tie.
Georgo Dandin
Bonan tagon!
Lubin
Via servanto!
Georgo Dandin
Vi ne estas de ĉi tie, al mi ŝajnas?
5
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Lubin
Ne, mi venis ĉi tien nur por vidi la morgaŭan feston.
Georgo Dandin
Efektive? diru, mi petas, vi venas de tie el la domo?
Lubin
Ts!
Georgo Dandin
Kio?
Lubin
Silentu!
Georgo Dandin
Kio do estas?
Lubin
Ho, nu! Vi ne devas diri, ke vi vidis min elirantan el tie.
Georgo Dandin
Kial?
Lubin
Mia Dio! ĉar …
Georgo Dandin
Kial do?
Lubin
Mallaŭte! mi timas, ke oni nin aŭskultas.
Georgo Dandin
Tute ne, tute ne!
Lubin
Mi jus parolis kun la mastrino de la loĝ-
ejo, en komisio de unu sinjoro, kiu faras al ŝi amajn okuletojn; kaj estas necese, ke oni tion ne sciu. Vi komprenas?
Georgo Dandin
Jes.
Lubin
Tio estas la kaŭzo. Oni severe ordonis al mi, ke mi min gardu, ke neniu min vidu; tial mi petas vin, ne diru, ke vi min vidis.
Georgo Dandin
Mi min gardos.
Lubin
Mi tre volas fari la aferojn sekrete, kiel oni rekomendis al mi.
6
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Georgo Dandin
Tre prave.
Lubin
La edzo, kiel oni diras, estas ĵaluzulo, kiu ne volas, ke oni ludu amon kun lia edzino, kaj li diable furiozus, se io simila venus al liaj oreloj. Vi komprenas?
Georgo Dandin
Tre bone.
Lubin
Estas necese, ke li nenion sciu pri tio.
Georgo Dandin
Sendube.
Lubin
Oni volas trompi lin tute silente. Vi komprenas?
Georgo Dandin
Plej perfekte.
Lubin
Se vi dirus, ke vi vidis min elirantan el lia domo, vi malbonigus la tutan aferon. Vi komprenas?
Georgo Dandin
Certe! Kaj kia estas la nomo de tiu, kiu vin sendis tien?
Lubin
¯i estas la sinjoro de nia loko, sinjoro vicgrafo de …
Pesto! mi neniam memoras, kiel al la diablo, oni elparolaĉas tiun nomon; sinjoro Kli … Klitandro.
Georgo Dandin
ĉu ĝi estas tiu juna kortegano, kiu lo-
ĝas …
Lubin
Jes, apud tiuj arboj.
Georgo Dandin
al si mem
Ha, tio estas la kaŭzo, ke antaŭ nelonge tiu sinjoreto prenis loĝejon kontraŭe de 7
GEORGO DANDIN
eLIBRO
mi! Videble mi havis bonan nazon, kaj lia najbareco tuj estis por mi suspekta.
Lubin
Vorton de honoro! li estas la plej honesta homo, kiun oni iam vidis. Li donis al mi tri orajn monerojn, por ke mi nur iru diri al la virino, ke li ŝin amas, kaj ke li tre dezirus havi la honoron paroli kun ŝi. Nu, diru, ĉu ĝi estas granda laboro, por ke li devu pagi al mi tiel bone? kaj kio estas, en komparo kun tio, tuta tago da laborado, kiu donas al mi ne pli ol dek soldojn!
Georgo Dandin
Nu, ĉu vi plenumis vian komision?
Lubin
Jes; mi trovis tie iun Klaŭdinon, kiu tuj en la unua momento komprenis, kion mi volas, kaj enkondukis min al sia mastrino.
Georgo Dandin
al si mem
Ha, fripona servantino!
Lubin
Al la diablo! Tiu Klaŭdino estas tute bela; ŝi akiris mian amon, kaj ĝi nur dependos de ŝi, ke ni fariĝu geedzoj.
Georgo Dandin
Sed kian respondon donis la mastrino al tiu sinjoro kortegulo?
Lubin
ŝi ordonis, ke mi diru al li … Atendu, mi ne scias, ĉu mi bone memoras ĉion ĉi tion
… ŝi diris, ke ŝi estas al li tre danka por la amo, kiun li havas por ŝi; sed pro ŝia edzo, kiu estas stranga homo, li sin gardu, ke oni tion ne rimarku; kaj ke oni devos 8
GEORGO DANDIN
eLIBRO
peni trovi ian rimedon, ke ili povu ambaŭ paroli inter si.
Georgo Dandin
al si mem
Ha, pendiginda virino!
Lubin
Al la diablo! Estos tre amuze, ĉar la edzo eĉ ne suspektos la sekretaĵojn; tio estas la plej bona; kaj li havos longan nazon kun sia ĵaluzeco. Ne vere?
Georgo Dandin
Certe vere.
Lubin
Adiaŭ! Tenu la buŝon fermita. Konservu bone la sekreton, ke la edzo nenion sciu!
Georgo Dandin
Jes, jes.
Lubin
Kio min koncernas, mi, ŝajnigos, ke mi nenion scias. Mi estas granda ruzulo, kaj neniu povos diri, ke mi havas ian rilaton al la afero.
SCENO TRIA
Georgo Dandin
sola
Nu, Georgo, Dandin, vi vidas, en kia maniero via edzino kun vi agas! Jen kio venas, se oni volis edziĝi kun fraŭlino! Oni ĉirkaŭbatas vin de ĉiuj flankoj, kaj vi eĉ ne povas venĝi, kaj la nobeleco ligas al vi la manojn. Egaleco de la statoj lasas almenaŭ al la honoro de edzo la liberecon montri siajn sentojn; kaj se ĝi estus kam-9
GEORGO DANDIN
eLIBRO
pulino, vi estus nun tute libera fari al vi justecon per bona porcio da bastonbatoj.
Sed vi volis gustumi nobelecon, kaj tedis vin esti mastro en via domo. Ha, mi furiozas el mia tuta koro, kaj mi volonte donus al mi vangofrapojn. Kiel senhonte aŭskulti la amesprimon de sinjoreto kaj al tio promesi ankoraŭ interkomunikiĝon! La diablo ĝin prenu! Tiaspecan okazon mi ne volas preterlasi. Kiel mi nun staras, mi devas tuj iri plendi al la patro kaj al la patrino kaj fari ilin atestantoj de la ĉagrenoj kaj malhonoro, kiun ilia filino al mi kaŭ-
zas. Sed, jen, ili ambaŭ venas, tre ĝusta-tempe.
SCENO KVARA
s-ro de Sotenville, s-ino de Sotenville, Georgo Dandin s-ro de Sotenville
Kio estas, mia bofilo? ŝajnas al mi, ke vi estas tre ekscitita.
Georgo Dandin
Kaj mi havas kaŭzon por tio, kaj …
s-ino de Sotenville
Mia Dio! Kiel malmulte da ĝentileco vi havas, ke vi ne salutas la homojn, kiam vi aliras al ili!
Georgo Dandin
Kredu al mi, mia bopatrino, mi havas aliajn aferojn en la kapo; kaj …
s-ino de Sotenville
Denove! ĉu estas eble, nia bofilo, ke vi 10
GEORGO DANDIN
eLIBRO
tiel malmulte konas la mondajn postu-lojn, kaj oni ne povas lernigi al vi la ma-nieron, en kiu oni devas vivi inter personoj de bona deveno?
Georgo Dandin
Kial?
s-ino de Sotenville
ĉu vi neniam en rilato al mi formetos la familiarecon de tiu vorto ”bopatrino”? kaj ĉu vi ne povus alkutimiĝi diri al mi ”sinjorino”?
Georgo Dandin
Al ĉiuj patronoj! Se vi min nomas via bofilo, ŝajnas al mi, ke mi povas vin nomi mia bopatrino!
s-ino de Sotenville
Oni forte povus ion diri kontraŭ tio, kaj la aferoj ne estas egalaj. Sciu do, mi petas, ke ne por vi ĝi estas konvena uzi tiun vorton kun persono de mia situacio; ke, kvankam vi estas nia bofilo, estas granda diferenco inter vi kaj ni, kaj vi devas koni vin mem.
s-ro de Sotenville
Sufiĉe pri tio, mia amata; ni lasu ĝin.
s-ino de Sotenville
Mia Dio! sinjoro de Sotenville, vi havas ian apartan malseverecon, kaj vi ne scias devigi la homojn doni al vi tion, kio al vi decas.
s-ro de Sotenville
Al la diablo! Pardonu, pri tio oni ne povas fari al mi lecionojn, kaj en la daŭro de mia vivo, mi per dudek bravaj agoj montris, ke mi ne estas homo, kiu lasus defali 11
GEORGO DANDIN
eLIBRO
eĉ unu colon de miaj pretendoj; sed nun suffiĉas, ke ni donis al li negrandan aver-ton. Nun ni iom aŭdu, mia bofilo, kion vi havas en via kapo.
Georgo Dandin
ĉar mi devas paroli kategorie, mi diros al vi, sinjoro de Sotenville, ke mi havas kaŭ-
zon …
s-ro de Sotenville
Kviete, mia bofilo! Sciu, ke ne estas res-pekte, paroli al homoj per ilia nomo, kaj ke al tiuj, kiuj staras pli alte ol ni, oni devas diri simple ”sinjoro”.
Georgo Dandin
Nu, bone, simple sinjoro, kaj ne plu sinjoro de Sotenville, mi devas diri al vi, ke mia edzino ….
s-ro de Sotenville
Haltu; sciu ankaŭ, ke vi ne devas diri ”mia edzino”, kiam vi parolas pri nia filino.
Georgo Dandin
Mi povas fariĝi furioza! Kiel! Mia edzino ne estas mia edzino?
s-ro de Sotenville
Jes, nia bofilo, ŝi estas via edzino; sed vi ne devas permesi al vi nomi ŝin tiel; vi povus tion fari, se vi estus edzigita kun persono de via klaso.
Georgo Dandin
al si mem
Ha, Georgo Dandin kien vi enŝoviĝis!
laŭte
He, mi vin petas, lasu por momento flan-12
GEORGO DANDIN
eLIBRO
ke vian nobelecon kaj permesu, ke mi parolu al vi, kiel mi povas.
al si mem
La diablo prenu ĉiujn ĉi malbenitajn cere-moniojn!
al s-ro de Sotenville
Mi diras do al vi, ke mi estas malkontenta pri mia edziĝo.
s-ro de Sotenville
Kaj la kaŭzo, mia bofilo?
s-ino de Sotenville
Kio! Paroli tiamaniere pri afero, el kiu vi eltiris tiajn grandajn profitojn!
Georgo Dandin
Kaj kiajn profitojn, sinjorino, se sinjorino nepre volas sin enmiksi? La historio estis ne malbona por vi, ĉar sen mi viaj aferoj
— volu min pardoni — estis tre kadukaj, kaj mia mono servis por ŝtopi tre rimar-keblajn truojn; sed mi, kion mi profitis, mi vin petas? nur plilongigon de mia nomo, ĉar anstataŭ ”Georgo Dandin” mi ricevis de vi la titolon ”sinjoro de la Dan-dinière”.
s-ro de Sotenville
ĉu vi kalkulas kiel nenion, mia bofilo, la honoron, ke vi parenciĝis kun la domo de Sotenville?
s-ino de Sotenville
Kaj kun la domo de la Prudoterie, el kiu mi havas la honoron deveni; domo, en kiu ankaŭ la virina linio nobeligas, kaj 13
GEORGO DANDIN
eLIBRO
kiu, dank’al la bela privilegio, faros viajn infanojn nobeloj?
Georgo Dandin
Jes, tre bone, miaj infanoj estos nobeloj, sed mi estos trompita koko, se oni ne faros ordon.
s-ro de Sotenville
Kion vi volas diri, mia bofilo?
Georgo Dandin
Mi volas diri, ke, via filino ne kondutas tiel, kiel edzino devas konduti, kaj ke ŝi faras aferojn, kiuj estas kontraŭaj al la honoro.
s-ino de Sotenville
Haltu; gardu vin pri tio, kion vi parolas.
Mia filino devenas de gento, kiu estas tro plena de virto, por fari iam ian aferon, de kiu la honesteco povus esti difektita; kaj, koncerne la domon de la Prudoterie, oni dank’al Dio de tricent jaroj tie ne vidis virinon, kiu donus kaŭzon, ke oni parolu pri ŝi.
s-ro de Sotenville
Al la diablo! En la domo de Sotenville oni neniam vidis koketulinon; kaj la ĉasteco de la virinoj tie estas ne malpli hereda, ol la kuraĝeco de la viroj.
s-ino de Sotenville
Ni havis iun Jakelinon de la Prudoterie, kiu ne volis esti amdonantino de duko kaj regna konsilisto, reganto de nia provinco.
s-ro de Sotenville
Ekzistis iu Maturino de Sotenville, kiu rifuzis akcepti dudek mil talerojn de reĝa 14
GEORGO DANDIN
eLIBRO
favorato, kiu volis nur havi la privilegion libere paroli kun ŝi.
Georgo Dandin
Nu, via filino ne estas tiel obstina, kaj ŝi fariĝis malpli sovaĝa de la tempo, kiam ŝi estas ĉe mi.
s-ro de Sotenville
Parolu pli klare, mia bofilo. Ni ne estas tiaj homoj, kiuj protektus ŝin en malbonaj faroj, kaj ni ja unuaj, ŝia patrino kaj mi, estas pretaj doni al vi justecon pri tio.
s-ino de Sotenville
Ni komprenas neniajn ŝercojn en aferoj, kiuj koncernas honoron, kaj ni edukis ŝin en la plej granda severeco.
Georgo Dandin
ĉio, kion mi povas diri, estas, ke troviĝas ĉi tie iu kortegulo, kiun vi vidis, kiu montras al ŝi amon antaŭ mia nazo, kaj kiu faris al ŝi pri sia amo certigan klarigon, kiun ŝi aŭskultis tre homame.
s-ino de Sotenville
Granda Dio! Mi ŝin sufokus per miaj propraj manoj, se montriĝus, ke ŝi dekliniĝis de la honesteco de sia patrino.
s-ro de Sotenville
Al la diablo! Mi trapikus per mia spado ŝin kaj ŝian amanton, se ŝi pekus kontraŭ sia honoro.
Georgo Dandin
Mi rakontis al vi la fakton, por prezenti al vi miajn plendojn; kaj mi postulas de vi kontentigon pri tiu afero.
s-ro de Sotenville
Estu tute trankvila, mi donos al vi kontentigon de la flanko de ili ambaŭ; al kiu 15
GEORGO DANDIN
eLIBRO
ajn oni devas meti la pugnon al la brusto, mi taŭgas por tio. Sed, ĉu vi estas tute certa pri tio, kion vi diras al mi?
Georgo Dandin
Tute certa.
s-ro de Sotenville
Gardu vin bone; ĉar inter nobeloj tio ĉi estas tiklaj aferoj, kaj estas danĝere, se oni faras en tio ian maltrafon.
Georgo Dandin
Mi diris al vi nenion, kio estus malvera.
s-ro de Sotenville
Mia koro, iru paroli kun via filino, dum mi kun mia bofilo iros paroli kun la viro.
s-ino de Sotenville
ĉu ĝi estas ebla, mia filo, ke ŝi sin tiom forgesus, post la virta ekzemplo, kiun, kiel vi mem scias, mi donis al ŝi!
s-ro de Sotenville
Ni klarigos la aferon. Sekvu min, mia bofilo, kaj zorgu pri nenio. Vi vidos, per kia ligno ni nin hejtas, kiam oni faras aten-con pri tiuj, kiuj apartenas al ni.
Georgo Dandin
Jen li mem venas al ni renkonte.
SCENO KVINA
s-ro de Sotenville, Klitandro, Georgo Dandin s-ro de Sotenville
Sinjoro, ĉu vi min konas?
Klitandro
Kiom mi scias, … ne.
s-ro de Sotenville
Mia nomo estas barono de Sotenville.
Klitandro
Mi tre ĝojas.
16
GEORGO DANDIN
eLIBRO
s-ro de Sotenville
Mia nomo estas konata de la kortego; kaj en mia juneco mi havis la honoron esti el la unuaj, kiuj distingiĝis ĉe la nobelara armiĝo en Nancy.
Klitandro
Mi gratulas.
s-ro de Sotenville
Sinjoro mia patro, Jean-Gilles de Sotenville, havis la gloron partopreni persone en la granda sieĝo de Montauban.
Klitandro
Mi estas ravita.
s-ro de Sotenville
Mi havis praavon, Bertrandon de Sotenville, kiu estis tiel eminenta en sia tempo, ke li ricevis la permeson vendi sian tutan bienon, por veturi trans la maron.
Klitandro
Mi volonte kredas.
s-ro de Sotenville
Oni raportis al mi, sinjoro, ke vi amas kaj persekutas iun junan personon, kiu estas mia filino, kaj pri kiu mi interesiĝas tiel same, kiel pri la homo, kiun vi vidas (mon-trante Georgon Dandin), kaj kiu havas la honoron esti mia bofilo.
Klitandro
Kiu? mi?
s-ro de Sotenville
Jes; kaj estas al mi tre agrable paroli kun vi, por ricevi de vi, mi petas, klarigon pri tiu afero.
Klitandro
¯i estas stranga kalumnio! Kiu tion diris al vi?
s-ro de Sotenville
Iu, kiu pensas, ke li bone tion scias.
Klitandro
Tiu iu mensogis. Mi estas honesta homo.
17
GEORGO DANDIN
eLIBRO
ĉu vi opinias min kapabla, sinjoro, por tia malnobla agado? Mi amindumus junan kaj belan personon, kiu havas la honoron esti la filino de sinjoro barono de Sotenville! Mi tro multe vin respektas kaj tro multe estas preta vin servi, por ke mi faru ion similan. Kiu ajn tion diris al vi, estas malsaĝulo.
s-ro de Sotenville
Nu, mia bofilo?
Georgo Dandin
Kio?
Klitandro
Estas fripono kaj sentaŭgulo.
s-ro de Sotenville
al Georgo Dandin
Respondu!
Georgo Dandin
Respondu vi mem!
Klitandro
Se mi scius, kiu li povas esti, mi enpuŝus al li, en via alesto, la spadon en la vent-ron.
s-ro de Sotenville
al Georgo Dandin
Pruvu do la aferon.
Georgo Dandin
¯i estas tute pruvita. ¯i estas vero.
Klitandro
ĉu ĝi estas via bofilo, sinjoro, kiu …?
s-ro de Sotenville
Jes, li estas ĝuste tiu, kiu plendis al mi pri tio.
Klitandro
Certe, ĝi estas lia feliĉo, ke li havas la honoron aparteni al vi; alie mi bone instruus lin fari tiajn parolojn pri persono kiel mi.
18
GEORGO DANDIN
eLIBRO
SCENO SESA
s-ro de Sotenville, s-ino de Sotenville, Angeliko, Klitandro, Georgo Dandin, Klaŭdino
s-ino de Sotenville
Koncerne tion mi devas diri, ke la ĵaluzo estas efektive stranga afero. Mi alkondu-kas ĉi tien mian filinon, por klarigi la aferon en ĉies alesto.
Klitandro
al Angeliko
ĉu ĝi estas vi, sinjorino, kiu diris al via edzo, ke mi vin amas?
Angeliko
Mi? Kiel mi povus tion diri al li? ĉu ĝi estas vero? Mi volus efektive vidi, ke vi provus min ami! Provu ĝin, mi vin petas; vi vidus, kun kiu vi parolas! Mi konsilas al vi tion fari. Uzu ĉiujn artifikojn de aman-toj; provu iom, por plezuro, sendi al mi sendatojn, skribi al mi sekrete amajn lete-retojn, serĉi la momenton, kiam mia edzo ne estas hejme, aŭ kiam mi eliras, kaj parolu al mi pri via amo: vi bezonas nur veni, mi promesas al vi, ke vi estos dece akceptita.
Klitandro
Nu, nu, sinjorino, kviete! Ne estas necese fari al mi tiom da lecionoj kaj tiom skan-daliĝi. Kiu diris al vi, ke mi havas la ideon vin ami?
19
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Angeliko
Kiel mi povas scii, kion oni ĉi tie rakontis?
Klitandro
Oni rakontu, kion oni volas; sed vi ja scias, ĉu mi parolis kun vi pri amo, kiam mi vin renkontis.
Angeliko
Vi devus nur tion fari, vi havus bonan ak-cepton!
Klitandro
Mi certigas vin, ke kun mi vi devas nenion timi: mi ne estas tia homo, kiu faras ĉagrenon al belulinoj; kaj mi vin tro respektas, vin kaj viajn estimatajn gepatrojn, por ke mi havu la penson enamiĝi en vin.
s-ino de Sotenville
al Georgo Dandin
Nu, vi vidas?
s-ro de Sotenville
Jen vi estas kontentigita, mia bofilo. Kion vi diros al tio?
Georgo Dandin
Mi diros, ke tio estas fabeloj por enluliĝi; ke mi bone scias, kion mi scias, kaj ke, ĉar mi jam devas paroli klare, ŝi ĵus akceptis komisiulon de li.
Angeliko
Mi? mi akceptis komisiulon?
Klitandro
Mi sendis komisiulon?
Angeliko
Klaŭdino!
Klitandro
al Klaŭdino
ĉu estas vere?
Klaŭdino
Mian vorton de honoro, ĝi estas stranga malveraĵo!
20
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Georgo Dandin
Silentu, vi malĉastulino. Mi bone vin konas. ¯i estas vi, kiu ĵus enkondukis la komisiulon.
Klaŭdino
Kiu? mi?
Georgo Dandin
Jes, vi. Ne ludu rolon de purulino.
Klaŭdino
Ho ve, kiel la mondo nun estas plena de malboneco! tiele min suspekti, min, kiu estas la senkulpeco mem!
Georgo Dandin
Silentu, virinaĉo! vi ludas la rolon de mo-destulino, sed mi konas vin jam de longe, vi estas ruza kanajlo.
Klaŭdino
al Angeliko
Sinjorino, ĉu …
Georgo Dandin
Silentu, mi diras al vi! alie vi povus tre kare pagi por ĉiuj, ĉar vi ja ne havas patron nobelon.
Angeliko
¯i estas kalumnio tiel granda, kaj kiu tiel forte vundas mian koron, ke mi ne povas eĉ havi la forton por respondi. ¯i estas ja io terura, esti akuzata de edzo, kiam oni faris al li nenion, kio estas ne farinda! Ho ve, se mi meritas ian riproĉon, ĝi estas nur tio, ke mi agis kun li tro bone.
Klaŭdino
Certe.
Angeliko
Mia tuta malfeliĉo estas tio, ke mi tro zorgas pri li; la ĉielo volu, ke mi estu kapabla toleri, kiel li diras, ies amindumaĵojn! mi ne estus tiam tiel plendinda.
21
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Adiaŭ, mi foriras; mi ne povas plu toleri, ke oni min tiamaniere ofendu.
SCENO SEPA
s-ino de Sotenville, s-ro de Sotenville, Klitandro, Georgo Dandin, Klaŭdino
s-ino de Sotenville
al Georgo Dandin
Iru, vi ne meritas la honestan edzinon, kiun oni donis al vi.
Klaŭdino
Vorton de honoro, li meritus, ke ŝi verigu tion, kion li diris; kaj, se mi estus sur ŝia loko, mi ne longe marĉandus.
al Klitandro
Jes, sinjoro, vi devus nun, por lin puni, amindumi mian mastrinon. Komencu kuraĝe, mi tion diras al vi, ĝi estos tre
ĝustatempa kaj mi proponas al vi, ke mi vin helpos, ĉar li ja tiamaniere min jam taksas.
Klaŭdino foriras
s-ro de Sotenville
Vi meritas, mia bofilo, ke oni diru al vi tiajn aferojn: via agado indignigas ĉiujn kontraŭ vi.
s-ino de Sotenville
Iru, penu agi pli bone kun fraŭlino alfe-devena; kaj gardu vin de nun, ke vi plu ne faru tiajn eraregojn.
22
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Georgo Dandin
al si mem
Mi estas tute furioza, ke mi staras kiel malpravulo, dum mi estas prava.
SCENO OKA
s-ro de Sotenville, Klitandro, Georgo Dandin Klitandro
al s-ro de Sotenville
Sinjoro, vi vidas, kiel false mi estis akuzi-ta: vi estas homo, kiu scias la principojn de honoro, kaj mi postulas de vi kontentigon por la honto, kiu estas farita al mi.
s-ro de Sotenville
Tio estas tute justa kaj tute laŭ la ordo.
Nu, mia bofilo donu kontentigon al la sinjoro.
Georgo Dandin
Kio? kontentigon?
s-ro de Sotenville
Jes, la ordo tion postulas, ĉar vi malprave lin akuzis.
Georgo Dandin
Sed tio ja estas la afero, ke mi tute ne konsentas, ke mi lin malprave akuzis; kaj mi bone scias, kion mi pri tio pensas.
s-ro de Sotenville
Tio ne estas grava. Kia ajn penso povus resti ĉe vi, li neis, kaj tio devas sufiĉi; kaj oni ne havas rajton plendi pri iu, se li neas kulpecon.
23
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Georgo Dandin
Sekve, se mi lin trovus kuŝanta kun mia edzino, li devus nur nei, kaj tio lin jam senkulpigus?
s-ro de Sotenville
Ne rezonadu. Petu lin pri pardono, kiel mi diras al vi.
Georgo Dandin
Mi! Mi devas ankoraŭ peti lin pri pardono, post tio, ke …
s-ro de Sotenville
Rapide, mi diras al vi, vi havas nenion por pripensi; kaj vi ne devas timi, ke vi faras tro multe, ĉar mi mem ja tion konsilas al vi.
Georgo Dandin
Mi ne povas …
s-ro de Sotenville
Al la diablo! mia bofilo, ne incitu al mi la galon, ĉar mi kuniĝus kun li kontraŭ vi.
Nu, lasu, ke mi vin gvidu.
Georgo Dandin
al si mem
Ha, Georgo Dandin!
s-ro de Sotenville
Antaŭ ĉio prenu vian ĉapon en la manon: la sinjoro estas nobelo, kaj vi ne estas tia.
Georgo Dandin
al si mem, tenante la ĉapon en la mano Mi krevas de furiozo!
s-ro de Sotenville
Ripetu post mi: Sinjoro …
Georgo Dandin
Sinjoro …
s-ro de Sotenville
Mi petas vian pardonon …
vidante, ke Georgo Dandin penas ne obei lin Ha!
Georgo Dandin
Mi petas vian pardonon …
24
GEORGO DANDIN
eLIBRO
s-ro de Sotenville
Pri la malbonaj pensoj, kiujn mi havis rilate vin …
Georgo Dandin
Pri la malbonaj pensoj, kiujn mi havis rilate vin …
s-ro de Sotenville
¯i estis kaŭzita de tio, ke mi ne havis la honoron vin koni …
Georgo Dandin
¯i estis kaŭzita de tio, ke mi ne havis la honoron vin koni …
s-ro de Sotenville
Kaj mi petas vin kredi …
Georgo Dandin
Kaj mi petas vin kredi …
s-ro de Sotenville
Ke mi estas via servanto.
Georgo Dandin
Vi volas, ke mi estu servanto de homo, kiu volas fari min trompita koko?
s-ro de Sotenville
farante al li signon de minaco Ha!
Klitandro
Sufiĉas, sinjoro.
s-ro de Sotenville
Ne, mi volas, ke li finu, kaj ke ĉio estu farata laŭforme … Ke mi estas via servanto.
Georgo Dandin
Ke mi estas via servanto.
Klitandro
al Georgo Dandin
Sinjoro, mi estas tutkore via, kaj mi plu ne pensas pri tio, kio okazis.
al s-ro de Sotenville
Al vi, sinjoro, mi diras adiaŭ, kaj mi be-daŭras la malgrandan ĉagrenon, kiun vi havis.
25
GEORGO DANDIN
eLIBRO
s-ro de Sotenville
Ni kisas al vi la manojn; kaj se ĝi plaĉos, al vi, mi liveros al vi la amuziĝon ĉasi kun mi leporon.
Klitandro
Vi estas tro bona kontraŭ mi.
Klitandro fariras
s-ro de Sotenville
Jen, mia bofilo, kiel oni devas konduki la aferojn! Adiaŭ. Sciu, ke vi eniris en familion, kiu donos al vi apogon kaj neniam to-leros, ke oni faru al vi ian honton.
SCENO NAŭA
Georgo Dandin
sola
Ha, kiel mi … Vi ĝin volis, vi ĝin volis, Georgo Dandin vi ĝin volis! ¯i konvenas al vi bone, kaj vi estas ĝuste aranĝita: vi havas juste tion, kion vi meritis. Nu, oni devas nur malfermi la okulojn al la patro kaj al la patrino; eble mi trovos ian rimedon, por tion atingi.
26
GEORGO DANDIN
eLIBRO
AKTO DUA
SCENO UNUA
Klaŭdino, Lubin
Klaŭdino
Jes, mi tuj divenis ke ĝi certe venas de vi, kaj ke vi ĝin diris al iu, kiu ĉion rakontis al nia mastro.
Lubin
Mi ĵuras al vi, mi nur pasante diris pri ĝi unu vorton al iu homo, por ke li ne diru, ke li vidis, ke mi eliris el la domo; videble la homoj en tiu ĉi lando estas grandaj ba-biluloj.
Klaŭdino
Efektive, sinjoro la vicgrafo faris bonan elekton, prenante vin kiel sian sendaton!
li uzas la servon de homo tre dube fidin-da!
Lubin
Nu, alian fojon mi estos pli ruza kaj mi pli min gardos.
Klaŭdino
Jes, jes, estos la ĝusta tempo.
Lubin
Ni ne parolu plu pri tio. Aŭskultu.
Klaŭdino
Kion vi volas, ke mi aŭskultu?
Lubin
Turnu iom vian vizaĝon al mi.
Klaŭdino
Nu, kion do vi volas?
27
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Lubin
Klaŭdino!
Klaŭdino
Kio?
Lubin
He, he, ĉu vi ne scias tre bone, kion mi volas diri?
Klaŭdino
Ne.
Lubin
Al la diablo! mi vin amas.
Klaŭdino
Efektive?
Lubin
Jes, la diablo min prenu! Vi povas kredi al mi, ĉar mi ĝin ĵuras.
Klaŭdino
Nu, bone.
Lubin
Mi sentas, ke mia tuta koro tremas, kiam mi vin rigardas.
Klaŭdino
Mi tre ĝojas.
Lubin
Kiamaniere vi tion faras, ke vi estas tiel bela?
Klaŭdino
Tiel same, kiel faras la aliaj.
Lubin
Vidu, oni ne bezonas tiom da ceremonioj: se vi volas, vi estos mia edzino kaj mi estos via edzo; kaj ni ambaŭ estos geedzoj.
Klaŭdino
Vi eble estus tiel ĵaluza, kiel nia mastro?
Lubin
Tute ne!
Klaŭdino
De mia fianko, mi malamas la suspekte-majn edzojn: kaj mi volas tian edzon, kiu ne timas ĉion, kiu estus tiom plena de konfido al mi kaj tiel certa pri mia ĉasteco, ke li sen maltrankvileco povus min vidi en la mezo de tridek viroj.
28
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Lubin
Bone! mi estos tute tia.
Klaŭdino
¯i estas la plej malsaĝa afero en la mondo, kiam oni ne konfidas al edzino, kaj oni ŝin turmentas. Kaj en efektiveco oni ĉe tio nenion gajnas: ĝuste tio devigas nin pensi pri malbono; kaj ofte la edzoj mem, per sia bruego, faras el si tion, kio ili estas.
Lubin
Nu, mi donos al vi la liberecon fari ĉion, kio al vi plaĉos.
Klaŭdino
Jen tiel oni devas agi, se oni ne volas esti trompata. Kiam edzo fidas nian honeste-con, ni prenas el la libereco nur tiom, kiom ni bezonas; ĝi estas tiel same, kiel kun tiuj, kiuj, malfermas al ni sian monujon kaj diras al ni: ”prenu!” Ni faras el ĝi uzon honeste, kaj ni kontentiĝas per tio, kio estas justa. Sed se iu nin ĉikanas, ni penas lin tondi, kaj ni tute lin ne indul-gas.
Lubin
Bone, mi estos el tiuj, kiuj malfermas sian monujon, kaj vi bezonas nur edziniĝi kun mi.
Klaŭdino
Bone, bone, ni vidos.
Lubin
Venu do ĉi tien, KIaŭdino.
Klaŭdino
Kion vi volas?
Lubin
Venu, mi diras al vi.
Klaŭdino
Ha, kviete! Mi ne amas la palpistojn.
29
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Lubin
He, iomete, pro amikeco.
Klaŭdino
Lasu min, mi diras al vi: mi ne komprenas ŝercojn.
Lubin
Klaŭdino!
Klaŭdino
repuŝante lin
He, for!
Lubin
Ha, kiel kruda vi estas kun homoj! Fi! kiel neĝentila ĝi estas tiel forpuŝi personojn!
ĉu vi tute ne hontas esti bela kaj ne voli, ke oni vin karesu? He, lasu do!
Klaŭdino
Mi donos al vi sur la nazon.
Lubin
Ho, kia malcedema, kia sovaĝa! Fi! Estas malbele esti tiel kruela!
Klaŭdino
Vi fariĝas tro libera.
Lubin
Kion do ĝi kostos al vi, se vi lasos min iom petoli kun vi?
Klaŭdino
Vi devas havi paciencon.
Lubin
Nur unu kiseton, partopage de nia edziĝo.
Klaŭdino
Mi dankas por tio.
Lubin
Klaŭdino, mi vin petas, vi ĝin deprenos de la kalkulo.
Klaŭdino
He, certe ne! Mi jam unu fojon enfalis.
Adiaŭ! Iru for, kaj diru al sinjoro la vicgrafo, ke mi akurate transdonos lian bileton.
Lubin
Adiaŭ, sovaĝa belulino!
30
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Klaŭdino
La vorto montras enamiĝon.
Lubin
Adiaŭ, roko, ŝtono, marmoro, ĉio plej malmola en la mondo.
Klaŭdino
sola
Mi tuj transdonos en la manojn de mia mastrino … Sed jen ŝi venas kun sia edzo; mi foriĝu kaj atendu, ĝis ŝi estos sola.
SCENO DUA
Georgo Dandin, Angeliko
Georgo Dandin
Ne, ne, oni ne trompas min tiel facile; kaj mi nur estas tro certa, ke tio, kion oni diris al mi, estas vera. Mi havas pli bonajn okulojn, ol kiel oni pensas, kaj via galima-tio tute min ne blindigis.
SCENO TRIA
Klitandro, Angeliko, Georgo Dandin Klitandro
aparte, en la profundo de la scenejo Ha, jen ŝi estas; sed ŝia edzo estas kune kun ŝi.
Georgo Dandin
ne vidante Klitandron
Trae de ĉiuj viaj grimacoj mi vidis la verecon de tio, kion oni diris al mi, kaj kiom 31
GEORGO DANDIN
eLIBRO
da respekto vi havas por la ligo, kiu nin unuigas.
Klitandro kaj Angeliko reciproke sin salutas Mia Dio, lasu vian riverencon; ne pri tia speco de respekto mi parolas al vi, kaj vi ne devas ankoraŭ moki.
Angeliko
Mi? mi mokas? neniel!
Georgo Dandin
Mi scias, kion vi pensas, kaj mi konas …
Klitandro kaj Angeliko sin denove reciproke salutas Denove! Ha, ĉesu do fari ŝercojn! Mi scias tre bone, ke pro via nobeleco vi rigardas min, kiel starantan tre malsupre de vi; sed la respekto, pri kiu mi parolas al vi, tute ne koncernas mian personon. Mi parolas pri tiu respekto, kiun vi ŝuldas al ligo tiel estimeginda, kiel estas la ligo de edzeco …
Angeliko faras signon al Klitandro Ne, levu la ŝultrojn, mi tute ne parolas malsaĝaĵojn.
Angeliko
Sed kiu levas la ŝultrojn?
Georgo Dandin
Mia Dio! Mi vidas tre klare. Mi diras al vi ankoraŭ unu fojon, ke la edzeco estas ĉeno, al kiu oni devas rilati kun la plej granda respekto, kaj estas tre malbone, fari el ĝi tian uzon, kian vi faras.
Angeliko faras al Klitandro signon per la kapo Jes, jes, tre malbone de via flanko; kaj vi 32
GEORGO DANDIN
eLIBRO
tute ne bezonas balanci la kapon kaj fari al mi grimacojn.
Angeliko
Mi? mi ne scias, kion vi volas diri.
Georgo Dandin
Sed, mi tion scias tre bone; kaj vian mal-estimon mi konas. Se mi ne naskiĝis nobelo, almenaŭ mi estas el familio, al kiu oni povas fari neniun riproĉon; kaj la familio de la Dandinoj …
Klitandro
malantaŭ Angeliko, nerimarkate de Georgo Dandin Nur unu vorton!
Georgo Dandin
ne vidante Klitandron
Kio?
Angeliko
Kio? mi nenion diris.
Georgo Dandin turnas sin ĉirkaŭ sian edzinon, kaj Klitandro foriĝas, farante grandan riverencon al Georgo Dandin
SCENO KVARA
Georgo Dandin, Angeliko
Georgo Dandin
Jen li vagis ĉirkaŭ vi!
Angeliko
Nu, ĉu ĝi estas mia kulpo? Kion vi volas, ke mi faru kontraŭ tio?
Georgo Dandin
Mi volas, ke vi faru kontraŭ tio tion, kion faras virino, kiu volas plaĉi nur al sia edzo. Kion ajn oni dirus, la amistoj altru-das sin nur tiam, kiam oni tion akceptas.
33
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Ekestas certa dolĉa mieno, kiu ilin altiras, tiel same, kiel la mielo la muŝojn; sed la honestaj virinoj havas rimedojn, kiuj for-pelas ilin tuj en la komenco.
Angeliko
Mi ilin forpeli! Sed pro kia kaŭzo? Mi tute ne vidas en ĝi ian skandalon, se oni min trovas bela kaj tio faras al mi plezuron.
Georgo Dandin
Jes! Sed kiun rolon la edzo povas ludi ĉe tiu ĉi amindumado?
Angeliko
La rolon de honesta homo, kiu ĝojas, se lia edzino estas ŝatata.
Georgo Dandin
Mi vin tre dankas por tio. ¯i tute ne estas laŭ mia gusto; kaj la Dandinoj tute ne alkutimiĝis al tiu modo.
Angeliko
Ho, la Dandinoj alkutimiĝos, se ili volos; ĉar miaflanke mi deklaras al vi, ke mi ne havas la intencon forrifuzi la mondon kaj vivante enterigi min en edzon. Kio! ĉar viro ekpensas edziĝi kun ni, tial estas necese, ke ĉio finiĝu por ni kaj ke ni rompu ĉiujn interrilatojn kun la vivantoj! ¯i estas mirinda afero, tiu tiraneco de sinjoroj la edzoj; kaj tio al mi plaĉas, ke ili volas, ke oni mortu por ĉiuj amuzoj kaj oni vivu nur por ili! Mi mokas tion, kaj mi tute ne volas morti tiel juna.
Georgo Dandin
Tiele do vi plenumas la ŝuldiĝon de la ĵuro, kiun vi faris al mi publike?
34
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Angeliko
Mi? mi ne faris ĝin al vi propavole, vi ĝin elŝiris de mi. ĉu antaŭ la edziĝo vi demandis pri mia konsento kaj ĉu mi vin volas? Vi demandis pri tio nur mian patron kaj mian patrinon; en efektiveco ja nur ili edziĝis kun vi; tial estos bone, se vi ĉiam al ili plendos, se oni agas kun vi maljuste. Kio koncernas min, kiu ne petis vin, ke vi edziĝu kun mi, kaj kiun vi prenis, ne demandinte miajn sentojn, mi pretendas, ke mi ne havas la devon sklave submeti min al viaj deziroj; kaj mi volas
ĝui, mia sinjoro, la kelkan nombron da belaj tagoj, kiun donas al mi mia juneco, preni al mi la dolĉan liberecon, kiun la aĝo al mi permesas, vidi iom la belan so-cieton, kaj gustumi la plezuron aŭdi dol-
ĉajn vortojn, kiujn oni diras al mi. Prepa-riĝu at tio, ke ĝi estu via puno, kaj danku la ĉielon, ke mi ne estas kapabla por io pli malbona.
Georgo Dandin
Jes, tiel vi prenas la aferon! Sed mi estas via edzo kaj mi diras al vi, ke mi tion ne volas.
Angeliko
Kaj mi, mi estas via edzino, kaj mi diras al vi, ke mi tiel volas.
Georgo Dandin
al si mem
Mi havas grandan deziron fari kompoton el ŝia tuta vizaĝo kaj meti ŝin en tian sta-35
GEORGO DANDIN
eLIBRO
ton, ke ŝi plu neniam en sia vivo plaĉu al la dirantoj de flataĵoj. Iru, Georgo, Dandin; mi ne povus min deteni, kaj estas pli bone forlasi la lokon.
SCENO KVINA
Angeliko, Klaŭdino
Klaŭdino
Kun malpacienco mi atendis, sinjorino, ke li foriru, por ke mi transdonu al vi ĉi tiujn liniojn de tiu, pri kiu vi scias.
Angeliko
Ni vidu.
Klaŭdino
al si mem
Kiom mi povas rimarki, tio, kion oni skribas al ŝi, ne tre malplaĉas al ŝi.
Angeliko
Ha, Klaŭdino, kiel ĝentile ĉio estas espri-mita en tiu ĉi bileto! Kian agrablan mani-eron la korteguloj havas en ĉiuj siaj paroloj kaj en ĉiuj siaj agoj! Kaj kio estas, en komparo kun ili, niaj provinculoj?
Klaŭdino
Mi pensas, ke, post kiam vi vidis tiujn, la Dandinoj ne povas plaĉi al vi.
Angeliko
Restu ĉi tie, mi iros skribi la respondon.
Klaŭdino
sola
ŝajnas al mi, ke mi ne bezonas rekomendi al ŝi, ke ŝi faru la respondon agrabla. Sed jen …
36
GEORGO DANDIN
eLIBRO
SCENO SESA
Klitandro, Lubin, Klaŭdino
Klaŭdino
Vere, sinjoro, vi tie prenis al vi lertan komisiulon!
Klitandro
Mi ne kuraĝis sendi iun el miaj homoj.
Sed, mia bona Klaŭdino, mi devas ja re-kompenci vin por la bonaj servoj, kiujn, kiel mi scias, vi faris al mi.
li serĉfosas en sia poŝo
Klaŭdino
Ho, sinjoro, ne estas necese. Vi tute ne bezonas fari al vi tiun klopodon; mi faras al vi servojn, ĉar vi ĝin meritas, kaj mi sentas en mia koro inklinon por vi.
Klitandro
donante monon al Klaŭdino
Mi vin tre dankas.
Lubin
al Klaŭdino
ĉar ni edziĝos, tial donu tion al mi, por ke mi ĝin konservu kune kun mia mono.
Klaŭdino
Mi ĝin konservos por vi tiel same, kiel la kison.
Klitandro
al Klaŭdino
Diru al mi, ĉu vi transdonis mian bileton al via bela mastrino?
Klaŭdino
Jes; ŝi jam skribas respondon al vi.
Klitandro
Sed, Klaŭdino, ĉu ne estas eble, ke mi povu persone paroli kun ŝi?
37
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Klaŭdino
Jes; venu kun mi, mi donos al vi la eblon paroli kun ŝi.
Klitandro
Sed ĉu ŝi tion aprobos? kaj ĉu estas nenia risko?
Klaŭdino
Ne, ne! ŝia edzo ne estas en la loĝejo; kaj krom tio ne pri li ŝi devas plej multe zorgi: nur antaŭ siaj gepatroj ŝi devas sin gardi; kaj se nur pri ili estas zorgite, ĉion ceteran oni ne bezonas timi.
Klitandro
Mi lasas min al via gvidado.
Lubin
sola
Al la diablo! Jen saĝan edzinon mi havos!
ŝi havas spriton kiel kvar.
SCENO SEPA
Georgo Dandin, Lubin
Georgo Dandin
al si mem
Jen, estas mia homo de antaŭe. Ho, se mi povus ĝin atingi, ke li atestu al la gepatroj tion, kion ili ne volas kredi!
Lubin
Ha, jen vi estas, sinjoro babilulo, al kiu mi tiel forte rekomendis nenion paroli, kaj kiu ĝin tiel forte promesis al mi! Vi estas do babilisto, kaj vi tuj ĉion transdiras, kion oni diras al vi sekrete?
Georgo Dandin
Mi?
38
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Lubin
Jes, vi ĉion raportis al la edzo, kaj vi estas la kaŭzo de tio, ke li faris bruegon. Mi
ĝojas, ke mi nun scias, ke vi havas tian langon kaj tio min instruos, ke mi nenion plu diru al vi.
Georgo Dandin
Aŭskultu, mia amiko …
Lubin
Se vi ne estus babilinta, mi rakontus al vi, kio fariĝas en la nuna momento; sed pro puno vi nenion scios.
Georgo Dandin
Kio? kio do fariĝas?
Lubin
Nenio, nenio. Jen kio estas, se oni babilis; vi ne sciiĝos eĉ unu vorton, kaj pri la plej interesa parto mi silentos.
Georgo Dandin
Haltu do iom.
Lubin
Neniel.
Georgo Dandin
Mi volas diri al vi nur unu vorton.
Lubin
Ho ne, ho ne! Vi volas eltiri de mi la sekreton.
Georgo Dandin
Ne, ne tion.
Lubin
He, Vi pensas, ke mi estas malsaĝa! Mi vidas, kion vi celas.
Georgo Dandin
Estas io tute alia. Aŭskultu.
Lubin
Vi nenion atingos. Vi, volus ke mi diru al vi, ke sinjoro la vicgrafo donis monon al Klaŭdino, kaj ke ŝi kondukis lin al sia mastrino. Sed mi ne estas tiel malsaĝa.
Georgo Dandin
Mi vin petas!
39
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Lubin
Ne!
Georgo Dandin
Mi donos al vi …
Lubin
Mendu-atendu!
SCENO OKA
Georgo Dandin
sola
Kun ĉi tiu malsaĝulo mi ne povis plenumi la penson, kiun mi havis. Sed la nova sciigo, kiu elglitis el lia buŝo, povas fari al mi tian saman servon; kaj, se la amisto estas en mia domo, tio donos al mi la eblon montriĝi prava en la okuloj de la gepatroj kaj plene ilin konvinki pri la senhonteco de ilia filino. La malbono en la afero estas nur tio, ke mi ne scias kiel min aranĝi, ke mi tiru profiton el tiu sciigo. Se mi eniros en mian domon, mi forkurigos la sentaŭ-
gulon; kaj kion ajn malhonorigan por mi mi povus vidi per miaj propraj okuloj, oni tute ne kredos miajn vortojn, kaj oni diros al mi, ke mi fantazias. Aliflanke, se mi venigos la bogepatrojn, ne havante la cer-tecon, ke ni trovos en mia domo la amis-ton, estos tiel same, kaj mi refalos, en la malbonan staton de antaŭe. Eble mi povus senbrue esplori, ĉu li tie estas ankoraŭ?
40
GEORGO DANDIN
eLIBRO
rigardinte tra la truo de la seruro Ha! ĉielo! Oni plu ne povas dubi, mi vidis lin tra la truo de la seruro. La sorto donas al mi la eblon konfuzi miajn homojn; kaj, por kroni la tutan aventuron, ĝi alvenigas en la ĝusta momento la juĝantojn, kiujn mi bezonis.
SCENO NAŭA
s-ro de Sotenville, s-ino de Sotenville, Georgo Dandin Georgo Dandin
Nu, vi ne volis kredi al mi antaŭ, kaj via filino venkis; nun mi havas en la mano la eblecon vidigi al vi, kiel ŝi min aranĝas; kaj, dank’al Dio, mia malhonoro estas nun tiel klara, ke vi ne povos plu dubi pri
ĝi.
s-ro de Sotenville
Kiel, mia bofilo! vi ĉiam ankotaŭ ripetas tion saman?
Georgo Dandin
Jes, ĉiam ankoraŭ; kaj neniam mi havis por tio tiom da kaŭzo, kiel nun.
s-ino de Sotenville
Vi denove volas turni al ni la kapon!
Georgo Dandin
Jes, sinjorino; kaj kun mia kapo oni agas pli malbone.
s-ro de Sotenville
ĉu vi neniam laciĝos tedi nin?
Georgo Dandin
Ne, sed mi forte laciĝas esti moke trompata.
41
GEORGO DANDIN
eLIBRO
s-ino de Sotenville
ĉu vi neniam volas liberigi vin de viaj strangaj pensoj?
Georgo Dandin
Ne, sinjorino sed mi tre dezirus liberigi min de edzino, kiu min malhonoras.
s-ino de Sotenville
Granda Dio! nia bofilo, lernu paroli kon-vene.
s-ro de Sotenville
Al la diablo! serĉu esprimojn malpli ofen-dajn.
Georgo Dandin
Kiu perdas, tiu ne ridas.
s-ino de Sotenville
Memoru, ke vi edziĝis kun nobela fraŭli-no.
Georgo Dandin
Mi tion memoras sufiĉe, kaj mi ĉiam nur tro multe memoros tion.
s-ro de Sotenville
Se vi tion memoras, tiam penu paroli pri ŝi kun pli da respekto.
Georgo Dandin
Sed kial ŝi pli ĝuste ne penas agi kun mi pli honeste? Kio! ĉar ŝi estas nobelino, ŝi devas havi la liberecon fari al mi, kion ŝi volas, kaj mi ne devas kuraĝi eĉ diri vor-teton?
s-ro de Sotenville
Kio do fariĝis al vi, kaj kion vi povas diri?
ĉu vi ne vidis hodiaŭ matene, ke ŝi eĉ ne konis tiun, pri kiu vi parolis al mi?
Georgo Dandin
Jes; sed kion vi diros, se mi nun vidigos al vi, ke la amisto estas kun ŝi?
s-ino de Sotenville
Kun ŝi?
Georgo Dandin
Jes, kun ŝi, kaj en mia domo.
42
GEORGO DANDIN
eLIBRO
s-ro de Sotenville
En via domo?
Georgo Dandin
Jes, en mia propra domo.
s-ino de Sotenville
Se ĝi estos tiel, ni estos por vi kontraŭ ŝi.
s-ro de Sotenville
Jes, la honoro de nia familio estas por ni pli kara ol ĉio en la mondo; kaj se vi diras la veron, ni malkonfesos en ŝi nian sangon kaj ni forlasos ŝin al via kolero.
Georgo Dandin
Vi bezonas nur sekvi min.
s-ino de Sotenville
Gardu vin kontraŭ trompiĝo!
s-ro de Sotenville
Ne faru kiel antaŭe.
Georgo Dandin
Mia Dio! Vi tuj vidos.
li montras en direkto al Klitandro, kiu elvenas kun Angeliko
Nu, rigardu, ĉu mi mensogis?
SCENO DEKA
Angeliko, Klitandro, Klaŭdino; s-ro de Sotenville, s-ino de Sotenville kaj Georgo Dandin en la profundo de la scenejo
Angeliko
al Klitandro
Adiaŭ! mi timas, ke oni povos vin ĉi tie surprizi, kaj mi devas min gardi.
Klitandro
Promesu do al mi, sinjorino, ke mi povos paroli kun vi ĉi tiun nokton.
Angeliko
Mi penos pri tio.
43
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Georgo Dandin
al gesinjoroj de Sotenville
Ni alproksimiĝu kviete de malantaŭe, kaj ni zorgu, ke oni nin ne vidu.
Klaŭdino
Ha, sinjorino! ĉio estas perdita! Jen estas viaj gepatroj en akompano de via edzo.
Klitandro
Ho, ĉielo!
Angeliko
mallaŭte al Klitandro kaj Klaŭdino Tenu vin tute trankvile kaj lasu min agi.
laŭte al Klitandro
Kio! Vi kuraĝas ankoraŭ agi tiamaniere post la historio de antaŭe! kaj, tiamaniere vi kaŝas viajn sentojn! Oni diras al mi, ke vi enamiĝis en min, kaj ke vi havas la intencon admonakiri min; mi atestas al vi mian indignon, kaj mi klare esprimas al vi miajn pensojn en atesto de ĉiuj; vi laŭte neas la aferon kaj donas al mi la vorton, ke vi havas nenian penson ofendi min; kaj tamen en tiu sama tago vi havas la arogantecon veni al mi vizite, diri al mi, ke vi min amas, rakonti al mi centon da malsaĝaj historioj, por konvinki min respondi al viaj malkonvenaĵoj, kvazaŭ mi estus tia virino, kiu povas rompi la ĵuron de fideleco, kiun mi donis al edzo, kaj iam forkliniĝi de la virteco, kiun instruis al mi miaj gepatroj. Se mia patro tion scius, li bone instruus al vi provi tiajn entrepre-44
GEORGO DANDIN
eLIBRO
nojn! Sed honesta virino ne amas skandalon, tial mi gardas min ion diri al li, (farinte signon al Klaŭdino, ke ŝi alportu bastonon) kaj mi montros al vi, ke kvankam mi estas virino, mi havas sufiĉe da kuraĝo, por venĝi min mem por la ofendoj, kiujn oni faras al mi. Tio, kion vi faris, ne estas ago de nobelo, kaj tial mi traktos vin ankaŭ ne kiel nobelon.
Angeliko prenas la bastonon kaj levas ĝin kontraŭ Klitandron, kiu forkliniĝas tiamaniere, ke la batoj falas kur Georgon Dandin
Klitandro
kriante, kvazaŭ li estus frapita Aj! aj! aj! Kviete!
SCENO DEKUNUA
s-ro de Sotenville, s-ino de Sotenville, Angeliko, Georgo Dandin, Klaŭdino
Klaŭdino
Forte, sinjorino, batu bone!
Angeliko
ŝajnigante, ke ŝi parolas al Klitandro Se vi ankoraŭ ion havas sur la koro, mi estas ĉi tie, por respondi al vi.
Klaŭdino
Rimarku ĝin bone, kun kiu vi ludas.
Angeliko
ŝajnigante sin mirigita
Ha, mia patro, vi estas ĉi tie!
45
GEORGO DANDIN
eLIBRO
s-ro de Sotenville
Jes, mia filino; kaj mi vidas, ke koncerne la saĝon kaj kuraĝon vi montras vin inda ido de la domo de Sotenville. Venu ĉi tien, alproksimiĝu, ke mi vin ĉirkaŭprenu!
s-ino de Sotenville
Ankaŭ min ĉirkaŭprenu, mia filino. Ha, mi ploras de ĝojo, kaj mi rekonas mian sangon en la agoj, kiujn vi ĵus faris.
s-ro de Sotenville
Mia bofilo, kiel ravita vi devas esti! kaj kiel plena de dolĉeco certe estas por vi ĉi tiu okazaĵo! Vi havis justan kaŭzon por maltrankviliĝi; sed viaj suspektoj montriĝas forpelitaj en la plej brilanta maniero.
s-ino de Sotenville
Sendube, nia bofilo, kaj vi devus nun esti la plej feliĉa el ĉiuj viroj.
Klaŭdino
Certe. Kia virino, kia virino! Vi estas tro feliĉa, ke vi ŝin posedas, kaj vi devus kisi la teron, kie ŝi paŝis.
Georgo Dandin
al si mem
Ha, perfidulino!
s-ro de Sotenville
Kio ĝi estas, mia bofilo? Kial vi ne dankas iomete vian edzinon por la amo, kiun, kiel vi vidas, ŝi montras rilate vin?
Angeliko
Ne, ne mia patro, ne estas necese; li nenion ŝuldas al mi por tio, kion li ĵus vidis; kaj ĉio, kion mi faras en tiu rilato, estas nur pro amo al mi mem.
s-ro de Sotenville
Kien vi iras, mia filino?
46
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Angeliko
Mi foriras, mia patro, por ke mi ne estu devigata akcepti liajn komplimentojn.
Klaŭdino
al Georgo Dandin
ŝi estas prava, ke ŝi koleras. ŝi estas virino, kiu meritas esti adorata, kaj vi ŝin ne traktas, kiel vi devus.
Georgo Dandin
al si mem
Kanajlo!
SCENO DEKDUA
s-ro de Sotenville, s-ino Sotenville, Georgo Dandin s-ro de Sotenville
¯i estas malgranda resento de la historio de antaŭe, kaj ĝi pasos post iom da kare-sado, kiun vi faros al ŝi. Adiaŭ, mia bofilo; nun vi jam ne bezonas plu maltrankviliĝi.
Iru, faru pacon inter vi kaj penu kvietigi ŝin per petado de pardono pro via flamiĝo.
s-ino de Sotenville
Vi devas konsideri, ke ŝi estas junulino, edukita en virteco, kaj ŝi ne kutimis, ke oni ŝin suspektu pri ia malkonvena ago.
Adiaŭ. ¯i faras al mi tre grandan ĝojon, ke mi nun vidas, ke viaj malkomprenoj estas finitaj, kaj ke ŝia konduto devas esti por vi tiel agrablega.
47
GEORGO DANDIN
eLIBRO
SCENO DEKTRIA
Georgo Dandin
sola
Mi ne diras eĉ unu vorton, ĉar per parolado mi nenion gajnos. Neniam oni vidis tian malfeliĉan sorton, kiel mia. Jes, mi admiras mian malfeliĉon kaj la subtilan lertecon de mia kanajla edzino, kiu scias ĉiam montri sin prava kaj min malprava.
ĉu estas eble, ke mi ĉiam estos venkita de ŝi kaj la ŝajno ĉiam estos kontraŭ mi kaj mi neniam sukcesos elmontri la kulpecon de mia senhontulino? Ho, ĉielo, helpu miajn intencojn kaj donu al mi la favoron, ke mi povu vidigi al la homoj, ke oni min senhonorigas!
48
GEORGO DANDIN
eLIBRO
AKTO TRIA
SCENO UNUA
Klitandro, Lubin
Klitandro
Estas jam profunda nokto, kaj mi timas, ke eble estos jam tro malfrue. Mi tute ne povas min orienti. Lubin?
Lubin
Sinjoro?
Klitandro
ĉu per ĉi tie?
Lubin
Mi pensas, ke jes. Al la diablo! Kia malsaĝa nokto, ke ĝi estas tiel malluma!
Klitandro
Certe ĝi estas malprava; sed, se de unu flanko ĝi malhelpas nin vidi, de la dua flanko ĝi malhelpas nin esti vidataj.
Lubin
Vi estas prava; la nokto ne estas tiel malprava. Mi volus scii, vi, sinjoro, estas ja tiel instruita, kial en la nokto neniam estas tago?
Klitandro
¯i estas granda demando, kaj tre malfacila. Vi estas scivola, Lubin?
Lubin
Jes. Se mi estus lerninta, mi esplorus aferojn, kjujn oni neniam esploris.
49
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Klitandro
Mi kredas. Vi havas la mienon de homo, kiu havas spiriton subtilan kaj pene-trantan.
Lubin
Tute vere. Ekzemple, mi komprenas la lingvon latinan, kvankam mi neniam ĝin lernis. Kiam mi antaŭ nelonge vidis sur iu granda pordo la surskribon ”Collegium”, mi tuj divenis, ke, tio signifas kolegion.
Klitandro
Mireginde! Vi scias do legi, Lubin?
Lubin
Jes, mi scias legi presitajn literojn; sed neniam mi sukcesis lernatingi legi skribi-taĵon.
Klitandro
Jen ni estas apud la domo.
frapinte la manplatojn
Tio estas la signalo, pri kiu mi interkon-sentis kun Klaŭdino.
Lubin
Vorton de honoro, ŝi estas knabino, kiu valoras monon, kaj mi ŝin amas per mia tuta koro.
Klitandro
¯uste tial mi vin alkondukis kun mi, por ke vi pasigu kun ŝi la tempon babilante.
Lubin
Sinjoro, mi estas al vi …
Klitandro
Ts! mi aŭdas ian brueton.
50
GEORGO DANDIN
eLIBRO
SCENO DUA
Angeliko, Klaŭdino, Klitandro, Lubin Angeliko
Klaŭdino?
Klaŭdino
Nu?
Angeliko
Lasu la pordon iom malfermita.
Klaŭdino
Mi tion faris.
Nokta sceno. La aktoroj serĉas sin reciproke en la mallumo
Klitandro
al Lubin
¯i estas ili. Ts!
Angeliko
Ts!
Lubin
Ts!
Klaŭdino
Ts!
Klitandro
al Klaŭdino, kiun li prenas por Angeliko Sinjorino!
Angeliko
al Lubin, kiun ŝi prenas por Klitandro Kio?
Lubin
al Angeliko, kiun li prenas por Klaŭdino Klaŭdino!
Klaŭdino
al Klitandro, kiun ŝi prenas por Lubin Kio estas?
Klitandro
al Klaŭdino, pensante, ke li parolas al Angeliko.
Ha, sinjorino, kiom mi ĝojas!
51
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Lubin
al Angeliko, pensante, ke li parolas al Klaŭdino Klaŭdino, mia bona Klaŭdino!
Klaŭdino
al Klitandro
Kviete, sinjoro!
Angeliko
al Lubin
Trankvile, Lubin!
Klitandro
ĉu ĝi estas vi, Klaŭdino?
Klaŭdino
Jes.
Lubin
ĉu ĝi estas vi, sinjorino?
Angeliko
Jes.
Klaŭdino
al Klitandro
Vi prenis unu por alia.
Lubin
al Angeliko
Honestan vorton, en la nokto oni nenion vidas.
Angeliko
ĉu ĝi ne estas vi, Klitandro?
Klitandro
Jes, sinjorino.
Angeliko
Mia edzo ronkas tute dece; kaj mi uzas tiun ĉi tempon, por esti kun vi.
Klitandro
Ni serĉu ian lokon, por sidiĝi.
Klaŭdino
Tre bona konsilo.
Angeliko, Klitandro kaj Klaŭdino sidiĝas en la profunda parto de la scenejo
Lubin
serĉante Klaŭdinon
Klaŭdino, kie vi estas?
52
GEORGO DANDIN
eLIBRO
SCENO TRIA
Angeliko, Klitandro, kaj Klaŭdino, sidante en la profundo de la scenejo; Georgo Dandin duone senvestigita, Lubin Georgo Dandin
al si mem
Mi aŭdis, ke mia edzino iras malsupren, tial mi rapide min vestis, por sekvi ŝin.
Kien ŝi povis iri? ĉu eble ŝi eliris?
Lubin
serĉante Klaŭdinon
Kie do vi estas, Klaudino?
prenante Georgon Dandin por Klaŭdino Ha, jen vi estas! Vorton de honoro, via mastro estas bele aranĝita, kaj mi trovas tion tiel same gajiga, kiel la bastonbatoj de antaŭe, pri kiuj oni al mi rakontis. Via mastrino diras, ke li ronkas nun kiel mil diabloj; kaj li ne scias, ke sinjoro la vicgrafo kaj ŝi estas nun kune, dum li dormas. Mi volus scii, kion li nun sonĝas. ¯i estas treege ridinda. Sed kial do venis al li en la kapon esti ĵaluza pri sia edzino kaj voli, ke ŝi apartenu sole nur al li? Li estas arogantulo, kaj sinjoro la vicgrafo faras al li tro da honoro. Vi nenion diras, Klaŭdi-no! Venu, ni ilin sekvu, kaj donu al mi vian maneteton, ke mi ĝin kisu. Ha, kiel dolĉa ĝi estas! ŝajnas al mi, kvazaŭ mi manĝas konfitaĵon.
53
GEORGO DANDIN
eLIBRO
al Georgo Dandin kiun li ĉiam ankoraŭ prenas por Klaŭdino, kaj kiu lin krude repuŝas Al la diablo! kiel vi batas! ¯i estas ja maneteto iom tre kruda!
Georgo Dandin
Kiu iras?
Lubin
Neniu.
Georgo Dandin
Li forkuras, informinte min pri la nova perfidaĵo de mia sentaŭgulino. Nu, estas necese, ke, ne perdante tempon, mi sendu alvoki ŝiajn gepatrojn, kaj ke ĉi tiu aventuro servu al mi por liberiĝi de ŝi.
Hola! Colin! Colin!
SCENO KVARA
Angeliko, Klitandro, Klaŭdino kaj Lubin, sidante en la profundo de la scenejo; Georgo Dandin, Colin.
Colin
tra la fenestro
Sinjoro?
Georgo Dandin
Nu, rapide ĉi tien!
Colin
elsaltante tra la fenestro
Jen mi estas. Pli rapide oni ne povas.
Georgo Dandin
Vi estas ĉi tie?
Colin
Jes, sinjoro.
54
GEORGO DANDIN
eLIBRO
dum Georgo Dandin iras serĉi Colinon sur la flanko, kie li aŭdis lian voĉon, Colin transiras sur la duan flankon kaj tie endormiĝas
Georgo Dandin
turnante sin al la flanko, kie li supozas la ĉeestadon de Colin
Mallaŭte, parolu mallaŭte. Aŭskultu. Iru al miaj gebopatroj kaj diru al ili, ke mi ilin petas tre insiste veni tuj ĉi tien. ĉu vi aŭ-
das? He! Colin! Colin!
Colin
sur la dua flanko, revigliĝante Sinjoro?
Georgo Dandin
Kie, al la diablo, vi estas?
Colin
ĉi tie.
Georgo Dandin
Malbenita sentaŭgulo, kien li foriĝis!
dum Georgo Dandin returniĝas al la flanko, kie li supozas, ke Colin restis, Colin, duone dormante, transiras al la dua flanko kaj tie endormiĝas Mi diras al vi, ke vi iru tuj al miaj gebopatroj kaj diru, al ili, ke mi ilin petegas veni ĉi tien tuje. ĉu vi min komprenas? Respondu! Colin! Colin!
Colin
sur la dua flanko, revigliĝante Sinjoro?
Georgo Dandin
Tiu ĉi pendindulo min frenezigos! Venu al mi.
ili renkontiĝas kaj ambaŭ falas Ha, la kanajlo! Li min kripligis! Kie do vi 55
GEORGO DANDIN
eLIBRO
estas? Alproksimiĝu, ke mi donu al vi bonan porcion da batoj. ŝajnas al mi, ke li forkuras de mi.
Colin
Kompreneble.
Georgo Dandin
ĉu vi venos
Colin
Tute ne.
Georgo Dandin
Venu, mi diris al vi.
Colin
Ne. Vi volas min bati.
Georgo Dandin
Nu, bone, mi nenion faros al vi.
Colin
Certe?
Georgo Dandin
Jes. Venu. Bone!
tirante Colinon je la brako
¯i estas via feliĉo, ke mi vin bezonas. Iru rapide peti en mia nomo miajn bogepatrojn, ke ili venu ĉi tien plej baldaŭ kiel ili nur povas, kaj diru al ili, ke ĝi estas por afero ekstreme grava kaj, se ili farus ian malfacilaĵon kaŭze de la malfrua horo, ne ĉesu ilin urĝi kaj bone komprenigi al ili, ke estas tre grave, ke ili venu, en kia ajn stato ili troviĝas. Nun vi min bone komprenas?
Colin
Jes, sinjoro.
Georgo Dandin
Iru rapide kaj tuj revenu.
pensante, ke li estas sola
Kaj mi reeniros en mian domon kaj aten-dos, ĝis … Sed mi aŭdas iun. ĉu ĝi ne es-56
GEORGO DANDIN
eLIBRO
tas mia edzino? Mi aŭskultu kaj mi pro-fitu de la mallumo.
Georgo Dandin stariĝas apud la pordo de sia domo SCENO KVINA
Angeliko, Klitandro, Klaŭdino, Lubin, Georgo Dandin Angeliko
al Klitandro
Adiaŭ! Estas tempo disiri.
Klitandro
Kio? tiel frue?
Angeliko
Ni sufiĉe longe parolis kune.
Klitandro
Ha, sinjorino! ĉu mi povas paroli sufiĉe kun vi kaj trovi en tiom malmulte da tempo ĉiujn vortojn, kiujn mi bezonas? Mi bezonus tutajn tagojn, por bone esprimi al vi ĉion, kion mi sentas; kaj mi ne diris al vi ankoraŭ eĉ la plej malgrandan par-ton de tio, kion mi havas por diri al vi.
Angeliko
Ni aŭdos plue alian fojon.
Klitandro
Ho ve! Per kia bato vi traboras al mi la animon, kiam vi parolas pri via foriro kaj en kiom da malĝojo vi nun min lasas!
Angeliko
Ni trovos la eblon, por nin revidi.
Klitandro
Jes; sed mi pensas pri tio, ke forlasante min, vi iras al edzo. Tiu ĉi penso min mortigas; kaj la privilegioj, kiujn havas la 57
GEORGO DANDIN
eLIBRO
edzoj, estas teruraj por amanto, kiu vere amas.
Angeliko
ĉu vi estas tiel malforta, ke vi havas tian maltrankvilecon? kaj ĉu vi pensas, ke oni estas kapabla ami certajn edzojn? Oni ilin prenas, ĉar oni nenion povas fari kontraŭ tio, kaj ĉar oni dependas de siaj gepatroj, kiuj rigardas nur la havon; sed oni scias ankaŭ agi kun ili juste, kaj oni tute ne havas la intencon ŝati ilin pli alte, ol kiom ili meritas.
Georgo Dandin
al si mem
Jen niaj kanajlaj edzinoj!
Klitandro
Ha, oni devas konfesi, ke tiu, kiun oni donis al vi, tre malmulte meritas la honoron, kiun li ricevis! kaj ĝi estas tre stranga afero, tiu kunigo, kiun oni faris inter tia persono, kiel vi, kaj tia viro, kiel li!
Georgo Dandin
al si mem
Malfeliĉaj edzoj! jen kiel oni vin traktas!
Klitandro
Vi meritas tre certe tute alian destinon, kaj la ĉielo tute vin ne kreis, por esti edzino de kampulo.
Georgo Dandin
Se la ĉielo volus, ke ĝi estu via! vi baldaŭ parolus alie. Mi eniru; mi havas sufiĉe da tio.
Georgo Dandin enirinte, fermas la pordon de interne 58
GEORGO DANDIN
eLIBRO
SCENO SESA
Angeliko, Klitandro, Klaŭdino, Lubin Klaŭdino
Sinjorino, se vi havas ankoraŭ ion malbonan por diri pri via edzo, vi rapidu, ĉar estas jam malfrue.
Klitandro
Ha! Klaŭdino, vi estas kruela!
Angeliko
al Klitandro
ŝi estas prava. Ni disiĝu.
Klitandro
Mi devas do decidigi, ĉar vi tiel volas. Sed almenaŭ mi vin petegas, bedaŭru min iom pri la malbonaj horoj, kiujn mi nun pasigos.
Angeliko
Adiaŭ!
Lubin
Kie vi estas, Klaŭdino? mi volas diri al vi bonan nokton.
Klaŭdino
Iru, iru, mi akceptas ĝin de malproksime, kaj mi resendas al vi tion saman.
SCENO SEPA
Angeliko, Klaŭdino
Angeliko
Ni eniru senbrue.
Klaŭdino
La pordo fermiĝis.
Angeliko
Mi havas la ĉefan ŝlosilon.
Klaŭdino
Malfermu do mallaŭte.
59
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Angeliko
Oni ŝlosis de interne; kaj mi ne scias, kion ni faros.
Klaŭdino
Veku la serviston, kiu kuŝas ĉi tie.
Angeliko
Colin! Colin! Colin!
SCENO OKA
Georgo Dandin, Angeliko, Klaŭdino Georgo Dandin
ĉe la fenestro
Colin! Colin! Ha, mi vin kaptas ĉi tie, sinjorino mia edzino! kaj vi faras ekskursojn, dum mi dormas! Mi tre ĝojas pri tio, kaj estas al mi agrable vidi vin ekstere en tia malfrua horo.
Angeliko
Nu, kia granda malbono ĝi do estas, se oni prenas en la nokto iom da freŝa aero?
Georgo Dandin
Jes, jes; bona horo, por preni freŝan aeron! ĝi estis pli ĝuste varmo, sinjorino friponino; kaj, ni scias la tutan intrigon de la rendevuo kaj de la sinjoreto. Ni aŭdis vian delikatan interparoladon kaj la belajn laŭdajn vortojn, kiujn vi diris pri mi unu al la alia. Sed mi konsoliĝas per tio, ke mi tuj estos venĝita, kaj ke viaj gepatroj konvinkiĝos nun pri la justeco de miaj plendoj kaj pri la malmoraleco de via konduto. Mi sendis peti ilin ĉi tien kaj baldaŭ ili estos ĉi tie.
60
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Angeliko
al si mem
Ha, ĉielo!
Klaŭdino
Sinjorino!
Georgo Dandin
Jen estas frapo, sendube, kiun vi ne atendis. Nun mi triumfas; kaj mi havas, per kio malaltigi vian flerecon kaj detrui viajn artifikojn. ¯is nun vi mokis miajn aku-zojn, blindigis viajn gepatrojn kaj beligis viajn trompojn. Vane mi vidis, vane mi parolis, via lerteco ĉiam venkis mian raj-tecon, kaj ĉiam vi trovis rimedon por esti prava; sed ĉi tiun fojon, dank’al Dio, la aferoj klariĝos kaj via senhonteco estos plene elmontrita.
Angeliko
He, mi vin petas, lasu malfermi al mi la pordon.
Georgo Dandin
Ne, ne! Vi devas atendi la venon de tiuj, kiujn mi invitis, kaj mi volas, ke ili vin trovu ekstere en la nuna bela horo. Atendante ilian venon, penu, se vi volas, serĉi en via kapo ian novan artifikon, por eltiriĝi el ĉi tiu afero! penu elpensi ian rimedon, por prezenti en bela lumo, vian vagadon; trovi ian belan ruzaĵon, por elturniĝi kaj aperi senkulpa; ian verŝajnigan pretekston por via nokta migrado, ekzemple, ke vi iris helpi ian amikinon en akuŝo.
61
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Angeliko
Ne; mi ne intencas ion kaŝi antaŭ vi. Mi ne volas min defendi nek malkonfesi an-taŭ vi la aferojn, ĉar vi ja ĉion scias.
Georgo Dandin
ĉar vi bone vidas, ke ĉiuj rimedoj estas fermitaj por vi, kaj ke en ĉi tiu afero vi ne povus elpensi tiajn senkulpigojn, kies malverecon mi ne povus elmontri.
Angeliko
Jes, mi konfesas, ke mi estas malprava, kaj ke vi havas kaŭzon, por plendi. Sed mi vin petas, faru al mi la favoron, ne elmetu min nun al la kolero de miaj gepatroj, kaj lasu rapide malfemi al mi.
Georgo Dandin
Mi tuj obeos.
Angeliko
Ho, mia bona edzeto, mi vin petegas!
Georgo Dandin
Ho, ma bona, edzeto! Mi estas nun via bona edzeto, ĉar vi sentas, ke vi estas kaptita. Mi tre ĝojas pri tio; neniam an-taŭe venis al vi en la kapon diri al mi tiajn dolĉajn vortojn.
Angeliko
Aŭdu, mi promesas al vi, ke mi neniam plu donos al vi kaŭzon por plendi, kaj ke mi …
Georgo Dandin
Nenio helpos. Mi ne volas ellasi el la manoj ĉi tiun aventuron, kaj estas grave por mi, ke oni unu fojon ricevu fundan klarigon pri via konduto.
Angeliko
Mi petegas, lasu min paroli kun vi. Mi petas de vi unu minuton da aŭskultado.
62
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Georgo Dandin
Nu, kio?
Angeliko
Estas vero, ke mi pekis, mi ĝin konfesas al vi ankoraŭ unu fojon, kaj via kolero estas justa; la tempon, kiam vi dormis, mi uzis, por eliri, kaj tiu ĉi eliro estis rendevuo, kiun mi donis al la persono, pri kiu vi parolis. Tamen ĝi estas ja agoj, kiujn vi devas pardoni al mia aĝo, forlogiĝoj de juna persono, kiu ankoraŭ nenion vidis kaj nur ĵus eniras en la mondon; libereco, al kiu oni sin fordonas, pensante ĉe tio nenion malbonan, kaj kiu sendube en la fundo havas nenion …
Georgo Dandin
Jes, vi tion diras, kaj ĝi apartenas al tiuj aferoj, kiuj bezonas, ke oni ilin pie kredu.
Angeliko
Mi tute ne volas diri per tio, ke mi estas senkulpa antaŭ vi, kaj mi vin nur petas, ke vi forgesu ofendon, pri kiu mi el mia tuta koro petas vian pardonon, kaj ke vi antaŭliberigu min de tiu renkontiĝo kaj de la ĉagreno, kiun povus kaŭzi al mi la malagrablaj riproĉoj de miaj gepatroj. Se vi grandanime donos al mi la favoron, pri kiu mi vin petas, tiam tiu ĉi ŝuldiga faro, tiu ĉi boneco, kiun vi montros al mi, aki-ros min por vi plene; ĝi tuŝos profunde mian koron kaj naskos tie por vi tion, kion la tuta potenco de miaj gepatroj kaj la ligiloj de la edzeco ne povis tie atingi.
63
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Per unu vorto, ĝi estos la kaŭzo, ke mi rifuzos ĉiun amindumadon, kaj mi havos sindonecon nur por vi. Jes, mi donas al vi mian vorton, ke vi havos en mi de nun la plej bonan edzinon en la mondo, kiu montros al vi tiom da amo, tiom da amo, ke vi estos tute kontenta.
Georgo Dandin
Ha, krokodilo, kiu flatas la homojn, por ilin sufoki!
Angeliko
Donu al mi tiun favoron.
Georgo Dandin
Nenio estos. Mi estas nepetegebla.
Angeliko
Montru vin grandanima.
Georgo Dandin
Ne.
Angeliko
Kompatu min!
Georgo Dandin
Tute ne.
Angeliko
Mi vin petegas per mia tuta koro.
Georgo Dandin
Ne, ne, ne! Mi volas, ke oni ĉesu erari pri vi kaj via konfuzo estu videbla por ĉiuj.
Angeliko
Nu, bone! Se vi elmetas min al la malespero, mi vin avertas, ke virino en tia stato estas kapabla je ĉio, kaj mi faros ion, pri kio vi pentos.
Georgo Dandin
Kaj kion vi faros, mia sinjorino?
Angeliko
Mia koro min pelos al la plej ekstremaj decidoj; kaj per ĉi tiu tranĉilo, kiun vi vidas, mi tuj min mortigos.
Georgo Dandin
Ha, ha! Perfekte!
64
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Angeliko
Por vi ĝi ne estos tiel perfekta, kiel vi pensas. ĉiuj scias pri nia malpaco kaj la kon-stantajn ĉagrenojn, kiujn vi faras al mi.
Kiam oni trovos min mortigita, neniu dubos pri tio, ke min mortigis ĝuste vi; kaj miaj gepatroj certe ne lasos tiun mor-ton nepunita, kaj ili venigos sur vian personon ĉian punon, kiun povos liveri al ili la decidoj de la juĝo kaj la ardeco de iliaj sentoj. Tiamaniere mi trovos rimedon, por venĝi min kontraŭ vi; kaj mi ne estas la unua, kiu uzas tiamanieran venĝon kaj kiu ne timas eĉ sin mortigi, por pereigi tiujn, kiuj estas tiel kruelaj, ke ili nin puŝas al la ekstremeco.
Georgo Dandin
Mi estas via obeema servanto. Oni nun jam ne pensas plu pri mortigado de si mem; la modo pri tio pasis jam de longe.
Angeliko
¯i estas afero, pri kiu vi povas esti tute certa; kaj se vi persistos en via rifuzo, se vi ne lasos malfermi al mi, mi ĵuras al vi, ke tuj mi vidigos al vi, ĝis kie povas iri la decidemeco de persono, kiun oni elmetas al malespero.
Georgo Dandin
Vantaĵo, vantaĵo! Tio tute ne faras al mi ian timon.
Angeliko
Nu, bone! ĉar ĝi estas necesa, jen kio kontentigos nin ambau kaj montros, ĉu mi ŝercas.
65
GEORGO DANDIN
eLIBRO
farinte kvazaŭ ŝi sin mortigas Ha, ĝi fariĝis! La ĉielo donu, ke mia morto estu venĝita tiel, kiel mi deziras, kaj ke tiu, kiu estas la kaŭzo de tio, ricevu justan punon por lia krueleco kontraŭ mi!
Georgo Dandin
Oho! ĉu ŝi efektive estus tiel malbona kaj mortigus sin, por ke oni min pendigu? Ni prenu peceton da kandelo, por rigardi.
SCENO NAŭA
Angeliko, Klaŭdino
Angeliko
al Klaŭdino
Ts! silente! Ni tuj stariĝu ĉe la ambaŭ flankoj de la pordo.
SCENO DEKA
Angeliko kaj Klaŭdino enirante en la domon en la momento, kiam Georgo Dandin el ĝi eliras, kaj ŝlosante la pordon de interne; Georgo Dandin tenante kandelon en la mano.
Georgo Dandin
ĉu la malboneco de virino efektive povas atingi tian gradon?
sola, rigardinte ĉien ĉirkaŭe Neniu estas! Ha, mi tion suspektis; la pendindulino foriris vidante ke ŝi nenion atingos de mi, nek per petoj, nek per 66
GEORGO DANDIN
eLIBRO
minacoj. Des pli bone! tio faros ŝiajn aferojn ankoraŭ pli malbonaj; kaj la gepatroj, kiuj baldaŭ venos, vidos per tio ŝian krimon ankoraŭ pli bone.
tuŝinte la pordon de sia domo por eniri Ha, ha! la pordo ŝlosiĝis! Hola! tie! Iu venu! Oni tuj malfermu al mi!
SCENO DEKUNUA
Angeliko kaj Klaŭdino ĉe la fenestro; Georgo Dandin Angeliko
Kio! ĝi estas vi! De kie vi venas, sentaŭ-
gulo? ĉu nun estas tempo, por reveni hej-men, kiam preskaŭ jam tagiĝas? Tia estas la konduto de honesta edzo?
Klaŭdino
ĉu estas bele drinki la tutan nokton kaj lasi tiamaniere en la daŭro de tuta nokto malfeliĉan junan edzinon en la domo?
Georgo Dandin
Kio! vi …
Angeliko
Iru, iru, perfidulo, mi estas laca de via malĉasteco, kaj mi plendos, ne atendante plu, al miaj gepatroj.
Georgo Dandin
Kio! Vi ankoraŭ kuraĝas ….
67
GEORGO DANDIN
eLIBRO
SCENO DEKDUA
s-ro de Sotenville kaj s-ino de Sotenville en noktaj vestoj; Colin, portante lanternon; Angeliko kaj Klaŭdino ĉe la fenestro; Georgo Dandin
Angeliko
al gesinjoroj de Sotenville
Ho, venu, mi vin petegas, venu doni al mi venĝon por la plej granda aroganteco de la flanko de edzo, al kiu la vino kaj ĵaluzeco, en tia grado konfuzis la cerbon, ke li plu scias nek kion li diras, nek kion li faras, kaj kiu mem sendis inviti vin, ke vi estu atestantoj de la plej granda sensencaĵo, pri kiu oni iam aŭdis. Jen li revenas, kiel vi vidas, lasinte atendi sin la tutan nokton; kaj se vi volos lin aŭskulti, li diros al vi, ke li havas kontraŭ mi la plej grandajn plendojn; ke dum li dormis, mi for-
ŝteligis de li, por iri vagi, kaj cent aliajn samspecajn historiojn, kiujn li sonĝis.
Georgo Dandin
al si mem
Ha, kia malica kanajlo!
Klaŭdino
Jes, li volis kredigi al ni, ke li estis en la domo kaj ni estis ekstere; kaj ĉi tiun fre-nezaĵon oni ne povas elpeli al li el la kapo.
s-ro de Sotenville
Kio! Kion tio signifas?
s-ino de Sotenville
Kia furioza senhonteco, sendi voki nin!
68
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Georgo Dandin
Neniam …
Angeliko
Ne, mia patro, mi ne povas plu toleri tia-specan edzon; mia pacienco estas tute elĉerpita; kaj ĵus li diris al mi centon da plej ofendaj vortoj.
s-ro de Sotenville
al Georgo Dandin
Al la diablo! vi estas malnobla homo!
Klaŭdino
Estas terure, kiam oni vidas, ke malfeli-
ĉan junan virinon oni traktas en tia maniero, kaj tio krias pri venĝo al la ĉielo.
Georgo Dandin
ĉu oni povas …
s-ro de Sotenville
Iru, vi devus morti de honto.
Georgo Dandin
Lasu min diri al vi du vortojn.
Angeliko
Vi nur aŭskultu, li rakontos al vi belajn historiojn.
Georgo Dandin
al si mem
Mi enfalas en malesperon.
Klaŭdino
Li tiom multe drinkis, ke oni ne povas longe stari apud li; la vina odoro, kiun li elspiras, atingas ĝis ni.
Georgo Dandin
Sinjoro bopatro, mi vin petegas …
s-ro de Sotenville
Forŝoviĝu; vi malbonodoras vinon per via tuta buŝo.
Georgo Dandin
Sinjorino, mi vin petas …
s-ino de Sotenville
Fi, ne alproksimiĝu al mi, via spirado estas pesta.
69
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Georgo Dandin
al s-ino de Sotenville
Toleru, ke mi …
s-ro de Sotenville
Foriĝu, mi diras al vi; oni ne povas toleri vin.
Georgo Dandin
al s-ro de Sotenville
Mi petegas vin, permesu, ke …
s-ino de Sotenville
Hu, vi min svenigas. Parolu de malproksime, se vi volas.
Georgo Dandin
Nu, bone! Jes, mi parolos de malproksime. Mi ĵuras al vi, ke mi eĉ ne moviĝis el mia domo, sed nur ŝi eliris.
Angeliko
ĉu ne estas tiel, kiel mi diris al vi?
Klaŭdino
Vi vidas, kian verŝajnecon ĝi havas.
s-ro de Sotenville
al Georgo Dandin
Iru, vi mokas la homojn. Venu ĉi tien malsupren, mia filino.
SCENO DEKTRIA
s-ro de Sotenville, s-ino de Sotenville, Georgo Dandin, Colin
Georgo Dandin
Mi atestigas la ĉielon ke mi estis en la domo kaj …
s-ro de Sotenville
Silentu! ĝi estas netolerebla sensencaĵo.
Georgo Dandin
La tondro min tuj mortigu, se …
70
GEORGO DANDIN
eLIBRO
s-ro de Sotenville
Ne turnu al ni plu la kapon, sed penu peti pardonon de via edzino.
Georgo Dandin
Mi! peti pardonon?
s-ro de Sotenville
Jes, pardonon, kaj tuj!
Georgo Dandin
Kio! mi …
s-ro de Sotenville
Al la diablo! Se vi kontraŭparolos al mi, mi vin instruos, kio estas moki nin.
Georgo Dandin
Ha, Georgo Dandin!
SCENO DEKKVARA
s-ro de Sotenville, s-ino de Sotenville, Angeliko, Georgo Dandin, Klaŭdino, Colin
s-ro de Sotenville
Venu ĉi tien, mia filino, por ke via edzo petu de vi pardonon.
Angeliko
Mi! pardoni al li ĉion, kion li diris al mi?
Ne, mia patro, mi neniel povas decidiĝi al tio; kaj mi petas vin disigi min de edzo, kun kiu mi plu ne povus vivi.
Klaŭdino
Kiel oni povus ĉion elporti!
s-ro de Sotenville
Mia filino, tiaj disiĝoj ne povas esti farataj sen granda skandalo; kaj vi devas montri vin pli saĝa ol li kaj pacienci ankoraŭ ĉi tiun fojon.
Angeliko
Kiel! pacienci post tiaj indignindaĵoj! Ne, mia patro, tian aferon mi ne povas kon-senti.
71
GEORGO DANDIN
eLIBRO
s-ro de Sotenville
Estas necese, mia filino, kaj mi tion al vi ordonas.
Angeliko
ĉi tiu vorto fermas al mi la buŝon, kaj vi havas super mi senliman potencon.
Klaŭdino
Kia bonkoreco!
Angeliko
Estas ĉagrene, se oni estas devigata forge-si tiajn ofendojn; sed kian ajn perforton mi devas fari al mi, mi devas vin obei.
Klaŭdino
Malfeliĉa ŝafeto!
s-ro de Sotenville
al Angeliko
Alproksimiĝu!
Angeliko
ĉio, kion vi devigas min fari, servos al nenio; kaj vi vidos, ke morgaŭ ĉio denove rekomenciĝos.
s-ro de Sotenville
Ni faros ordon.
al Georgo Dandin
Venu, genuiĝu!
Georgo Dandin
Genuiĝi?
s-ro de Sotenville
Jes, genuiĝu, kaj tuj!
Georgo Dandin
genue, kun kandelo en la mano; al si mem Ho, ĉielo!
al s-ro de Sotenville
Kion mi devas diri?
s-ro de Sotenville
Sinjorino, mi petas vin pardoni al mi …
Georgo Dandin
Sinjorino, mi petas vin pardoni al mi …
s-ro de Sotenville
La sensencaĵon, kiun mi faris …
72
GEORGO DANDIN
eLIBRO
Georgo Dandin
La sensencaĵon, kiun mi faris …
al si mem
edziĝante kun vi.
s-ro de Sotenville
Kaj mi promesas al vi pli bone konduti en la estonteco.
Georgo Dandin
Kaj mi promesas al vi pli bone konduti en la estonteco.
s-ro de Sotenville
al Georgo Dandin
Gardu vin, kaj sciu, ke ĝi estas la lasta el la arogantaĵoj, kiun mi toleras.
s-ino de Sotenville
Per Dio! se vi ankoraŭ unu fojon permesos al vi, oni instruos al vi la respekton, kiun vi ŝuldas al via edzino kaj al tiuj, de kiuj ŝi devenas.
s-ro de Sotenville
Jen jam tagiĝas. Adiaŭ!
al Georgo Dandin
Iru en vian domon kaj penu esti bonkon-duta.
al s-ino de Sotenville
Kaj ni, mia koro, ni iru enlitiĝi.
73
GEORGO DANDIN
eLIBRO
SCENO DEK-KVINA
Georgo Dandin
sola
Ha, mi nun rezignacias, ĉar mi vidas plu nenian rimedon. Kiam oni, simile al mi, edziĝis kun malbona virino, tiam la plej bona, kion oni povas fari, estas iri ĵeti sin en la akvon, la kapon antaŭen.
74
GEORGO DANDIN
eLIBRO
ISBN 91-7303-134-8
75